عمیدالاسلام ثقه الاسلامی - عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
اسماعیل کلاته رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

امروزه از پیاده مدار کردن مراکز کلان شهر ها به عنوان فرآیندی احیا کننده و رونق بخش به این فضاها یاد می شود که کشورهلند در این زمینه پیشگام بوده است . اختصاص کامل فضاهای مرکزی شهر های به پیاده علاوه بر درک بهتر کیفیت هایشهری و سلامتی جامعه بستر گسترش حمل و نقل عمومی را نیز فراهم می کند. شهر مشهد نیز به عنوان دومین کلان شهر ایران با مشکلاتی زیادی در مرکز شهری خود مواجه است که توجه به پیاده مداری می تواند به رفع قسمتی از این مشکلات نایل آید و این امر در صورتی تحقق پیدا خواهد کرد که این پیاده مداری در جهت خواسته ها ونیازهای مردم و شهروندان قرارگفته با ترجیحات آنها از فضای شهری هماهنگ گردد. از این رو این پژوهش سعی در طراحی فضای شهری با استفاده از ترجیحات بهربرداران را دارد. در این راستا این پژوهش در ابتدا با بررسی کیفیت های یک فضای پیاده مدار مطلوب و دستیابیبه شاخصه های آن در رجوع به مبانی نظری این حوزه با تهیه پرسشنامه ای اقدام به بررسی کیفیت های مورد ترجیح مردم ازیک فضای پیاده مدار اقدام نمود. این کیفیت ها شامل سرزندگی ، عناصر شاخص ، انعطاف پذیری ، تمیزی فضا ، ایمنی و امنیت ، خوانایی و خاطره انگیزی می شود. لازم به ذکر است که این کیفیت ها به صورت معیار مطرح شده و خود شامل زیرمعیار و شاخص می باشند. سپس این طرح پژوهش با استفاه از مدل پایه رابطه کلی انسان و محیط اقدام به تعریف جدول مفهومی از ترجیح یک فضای پیاده مدار نمود و شاخص های استخراج شده از قسمت قبل را در دو دسته کیفیت های مفهومی و اکتشافی و چهار دسته عامل آن یعنی خوانایی ، پیچیدگی ، رازآمیزی و انسجام قرار داد. با توجه به مطالب گفته شده ترجیحیک فضای شهری پیاده مدار در ارتباط با سطح بهینه از عوامل اکتشافی )رازآمیزی : تنوع در طول مسیر، تنوع فعالیت در طول مسیر ، سکانس بندی. پیچیدگی : تنوع کالبد و عملکرد ، سرزندگی ، امنیت( و عوامل مفهومی ) خوانایی : عناصر شاخص کالبدی ، وجود ریتم در فضای شهری و مبلمان ، حضور مردم. انسجام : هماهنگی اجزاء ، مقیاس انسانی ، ایمنی( قرار می گیرد. در ادامه این پژوهش اقدام به بررسی عوامل بالا در گذر سرشور می نماید

ترجیحات محیطی ، پیاده مداری ، الگوی ترجیح یک فضای پیاده ، گذر سرشور ، پیاده مداری در گذرسرشور