سعید شایسته - دانش آموخته دانشگاه آزاد کاشان
مریم فخاری - دانش آموخته دانشگاه آزاد کاشان

محیط تجارت و تولید در سه دهه گذشته تغییرات عمده ای را شاهد بوده است. شرکت ها از روش های اتوماسیون برای تولید محصولات خود در جهت بهبود کیفیت و روبرو شدن با رقابت استفاده می کنند. انتظار این است که همگام با تغییرات در صنعت و تجارت, سیستم حسابداری مدیریت که برکنترل و تحلیل تصمیم های مدیریت تمرکز دارد نیز بتواند با این تغییرات سازگار و آنها را حمایت و تشویق کند. اما, بسیاری از نویسندگان ادعا می کنند کهسیستم های حسابداری مدیریت نتوانسته اند به راهکارهای مناسب تولید و تجارت نوین کمک کنند. حتی, برخی ادعا می کنند که سیستم های حسابداری مدیریت به عنوان عامل بازدارنده سرمایه گذاری در فناوری تولید و بهره وری عمل کرده اند. زیرا تکیه بیش از حد مدیران عملیاتی بر اطلاعات مالی کوتاه مدت و حذف سایر اطلاعات کیفی می تواند آنها را وادار کند که به جای بهبود واقعی عملیات به بهبود در اعداد گزارش های حسابداری بپردازند. این تحقیق از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از 61 شرکت تولیدی فعال در صنعت قندوشکر, اجزای عمده حسابداری مدیریت شامل :معیار توجیه سرمایهگذاری در فناوری پیشرفته تولید, روش های هزینه یابی محصولات و شاخص های ارزیابی عملکرد این شرکت ها را مورد بررسی و مطالعه قرارداده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که معیارهای کیفی)غیرمالی( نظیر:توانایی تولید, کیفیت محصول, رقابت و قابلیت فناوری بیش از معیارهای کمی)مالی( نظیر:نرخ بازده حسابداری, نرخ بازده داخلی و خالص ارزش فعلی همبستگی دارند.همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد که شاخص های کیفی نظیر:بهره وری نیروی کار, عملکردتحویل/خدمات مشتری, بهبود محصول وسهم بازاربیش از شاخص های کمی مانند بازده سرمایه گذاری, بازده حقوق صاحبان سهام, فروش و سودویژه با ازیابی عملکرد شرکت بستگی دارند.این یافته ها نشان از درک وضعیت نوین صنعت و تجارت در بین شرکت های ایرانی دارد ولی کارا واثربخش نشده است.یافته دیگر تحقیق حاکی از آن است که شرکت های تولیدی منظور که از نوعی فناوری پیشرفته تولید نظیر ماشین های کنترل عددی وسیستم انعطاف پذیر تولید استفاده می کنند نسبت به سایر شرکت ها از سیستم های مدرن هزینه یابی بیشتر استفاده میکنند البته ناگفته نماند که هنوز سیستم های مدرن جایگاه خود را در این صنعت پیدا نکرده است.

حسابداری مدیریت, توجیه سرمایه گذاری, سیستم هزینه یابی و ارزیابی عملکرد