مهدی ایلیات - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی اکتشاف نفت، دانشگاه سمنان، دانشکده نفت
علی چهرازی - شرکت نفت فلات قاره ایران

تعیین خواص پتروفیزیکی مهم ترین بخش سرشت نمایی مخازن هیدروکربوری می باشد. بر این اساس با بدست آوردن تخلخل کل و موثر، حجم شیل و اشباع شدگی سیالات، نواحی مخزنی تعیین می گردند. عوامل مختلفی بر خواص پتروفیزیکی تاثیرگذار می باشند. ضریب سیمان شدگی (m) یکی از پارامترهای موثر بر روی اشباع آب است که در سازندهای با تخلخل پایین باید تصحیح بشود. در غیر این صورت ممکن است با بالا درنظر گرفتن m، پارامتر اشباع آب با خطای بالاتری محاسبه شود. هم چنین درنظر گرفتن مقدار ثابت ضریب سیمان شدگی برای کل مخزن با وجود تغییرات نوع تخلخل سازند می تواند محاسبه اشباع آب را با خطا مواجه کند. از این رو نیاز است تا m را تصحیح کرده و آن را به تخلخل مرتبط کرد. در این مطالعه ابتدا ارزیابی پتروفیزیکی صورت گرفته و مشخص می شود که مخزن دارای لیتولوژی آهکی با میانگین تخلخل کم تر از ده درصد است. با توجه به لیتولوژی و تخلخل بدست آمده برای محاسبه صحیح اشباع آب به تصحیح ضریب سیمان شدگی نیاز است. از بین روابط و مدل های گوناگون بهترین رابطه برای محاسبه m در این شرایط مخزنی رابطه بورایی (Borai) است. در نهایت اشباع آب در چاه های مورد مطالعه تصحیح شده و می توان از آن در مدل سازی مخزن و تعیین زون های خالص مخزنی استفاده کرد.

ارزیابی پتروفیزیکی، اشباع آب، ضریب سیمان شدگی، رابطه بورایی