آنیتا مجیدی هروی - دانشجوی دوره دکتری گروه جغرافیا ، دانشگاه پیام نور
منیژه قهرودی تالی - دانشیار گروه جغرافیا ، دانشگاه شهید بهشتی
حسن حکمت نیا - دانشیار گروه جغرافیا ، دانشگاه پیام نور
رحمت الله فرهودی - استادیار گروه جغرافیا ، دانشگاه تهران

رشد جمعیت ،تسطیح زمین و اشغال حریم رودخانه ها و مسیل ها در شهرهای بزرگ سبب ایجاد سیلاب شهری شده است. تهران نیز از این شرایط مستثنی نیست، به طوریکه آستانه ریزش باران برای ایجاد سیلاب در این کلانشهر بسیار کاهش یافته است و سازه های شهریرا آسیب پذیر نموده است. کلانشهر تهران مستقر در دامنهی جنوبی کوههای البرز مرکزی، به عنوان پهنه ای با تمرکز بالا و توسعه طرحهای عمرانی ، زهکش های متعددی را از ارتفاعات شمالی خود دریافت می نماید. رودخانه ها و مسیل ها رواناب های حاصل از بارندگی ها را از دامنه های جنوبی البرز زهکشی نموده و به طور مستقیم وارد شهر تهران می نمایند . هدف پژوهش بررسی سیلاب و اثرات آن در ناپایداری ساخت و سازهای شهری و پهنه بندی آسیب پذیری ناشی از آن در منطقه پنج شهرداری تهران می باشد. داده های مورداستفاده شامل داده های اقلیمی ) 2002 تا 1661 ( ،باند پانکروماتیک تصویر IRSP6 ، داده های کاربری ، شبکه مسیل های موجود واقع در منطقه پنج ، نقشه های توپوگرافی در مقیاس 1021000 می باشد. روش تحقیق شامل مشاهدات میدانی، تحلیل های اقلیمی و مدلهای AHP و Hydro بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که سیلاب منطقه 1 تهران تحت تاثیر رواناب حوزه های بیرون شهر می باشد و با توجه به دخل و تصرف انسانی در بستر طبیعی محیط شهری در زمان ورود سیلاب به داخل شهر ، شبکه های عمود برمسیل های منطقه 1 سبب گسترش آن به مناطق اطراف می شوند

سیلاب ؛ ناپایداری، پهنه بندی ، توسعه کالبدی