محمد معانی جو - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
ابراهیم طالع فاضل - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
سبحان حیاتی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

کانه زایی چینه کران تا چینه سان کانسار آهنگران (جنوب شرق ملایر )، از دو افق کانه ساز سولفیدی هیپوژن (مجموعه گالن-پیریت-سولفوسالت های فهلور) و اکسیدی سوپرژن (مجموعه هماتیت -گوتیت ±مگنتیت ±سولفید )، تشکیل شده است. افق کانه زایی رگه-رگچه ای چندفلزی سولفیدی (شامل عناصر سرب، نقره، مس و آنتیموان ) در عمق توسط 34 تونل مورد استخراج قرار گرفته است. افق کانه زایی اکسیدی نیز در سطح به صورت عدسی های منقطع و طویل در میزبان آهک، آهک های دولومیتی و دولوستون رخداده است. همبستگی های ژئوشیمیایی رتبه ای اسپیرمن-پیرسون و استفاده از روش آماری چند متغیره تجزیه خوشه ای گویای وجود ارتباط معنادار دو گروه عنصری شامل : 1- Ti-V-Fe-Mo-Mn (0/77≤ R ≤0/96) و 2-Pb-Bi-Ag-Se-Zn (0/69≤ R ≤0/92در کانسنگ اکسیدی است. طبق شواهد به نظر می رسد پس از رخداد کانسنگ هیپوژن غنی از سولفید (به ویژه پیریت )، فعالیت های تکتونیکی کرتاسه زیرین موجب بالا آمدن تدریجی و متعاقباً رخداد گسلش و شکستگی های فراوان در این افق شده است. پس از آن به تدریج کانسنگ سولفیدی توسط سطح آب زیرزمینی احاطه شده و به موجب آن فعل و انفعالات شیمیایی گسترده منجربه تشکیل مجموعه کانی های اکسیدی و هیدروکسیدی آهن و منگنز سوپرژن شده است.

کانسنگ اکسیدی سوپرژن، ساخت و بافت، ژئوشیمی، محور ملایر-اصفهان، آهنگران