فهمیه صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شاهد تهران
جابر کریمی - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
علاءالدین کردناییج - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
علیرضا عسکریان زاده - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

کنه تارتن دولکهای Tetranychus utricae Koch یکی از پلی فاژترین آفات شناخته شده محصولات کشاورزی است. با توجه به اثرات نامطلوب استفاده از سموم شیمیایی نظیر بروز مقاومت در کنههای گیاهی این تحقیق به منظور معرفی بهترین ترکیب گیاهی جایگزین کم خطر برای محیط زیست انجام شد. در سالهای اخیر اسانسها و متابولیتهای ثانویه گیاهی توجه زیادی را در کنترل آفات به سمت خود معطوف ساختهاند. در این تحقیق اثر تخم کشی اسانس های گیاهی زیره سیاه Carum carvi و بومادران Achillea millefolium بر کنه تارتن دولکه ای در دمای (فرمول در متن اصلی مقاله) و رطوبت نسبی (فرمول در متن اصلی مقاله) و دوره روشنایی به تاریکی 16:8 مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیری به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر صورت گرفت. غلظت های اصلی آزمایش برای اسانس زیره سیاه 16/.، 33/.، 66/2، 33/5 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسانس بومادران 33/0، 66/0، 33/1، 66/10، 44/21 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. مقادیر LC50 مرحله بالغ برای گیاهان زیره سیاه و بومادران به ترتیب 0/88 و 3/6 میکرو لیتر بر لیتر هوا به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده از اثر کنه کشی، اسانس گیاهی زیره سیاه به طور معناداری موثرتر از اسانس بومادران واقع شد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین اثر کنه کشی اسانس های مذکور بر کنه دولکه ای با افزایش غلظت هر اسانس، افزایش یافت. نتایج تحقیق پتانسیل بالای اسانس های گیاهی خصوصا زیره سیاه رابر کنه تارتن دولکه ای نشان می دهد

کنه تارتن دولکه ای، اسانس زیره سیاه، اسانس بومادران، خاصیت کنه کشی