محمدحسین کوشش خواجویی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه کاشان.
احمد دانایی نیا - استادیار گروه معماری دانشگاه کاشان

از ابتدای زندگی بشر تا به امروز، معماری مسکن علاوه بر کالبد و فیزیک خود دارای بن مایه های فراوانی در خود بوده است که توجه و شناخت آن ها می تواند راه را برای بهبود کیفیت زیستی هموار کند. شکل گیری مسکن تحت تاثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرار داشته است، از این سو به عنوان یک نهاد پیچیده قلمداد می گردد که با ارتباط با محیط خود رشد و تکامل یافته است. در سنجش کیفیت مسکن، شاخصه ای به نام مطلوبیت مطرح می گردد که در خود عوامل و معیارهایی را برای سنجش جای داده است. بر همین اساس این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی و با اتکا به مطالعات کتابخانه ای به جمع آوری معیارها و عوامل موثر بر مطلوبیت فضا می پردازد و در پایان با طبقه بندی این معیارها در دو حوزه ی واحد مسکونی و محیط مسکونی در سه بعد سیاسی ـ اقتصادی، فرهنگی ـ اجتماعی و کالبدی- فضایی جدولی را ارائه می دارد.

مسکن، محیط مسکونی، کیفیت مسکن، معیارهای مطلوبیت