محمدولی تکاسی - کارشناس ارشدوعضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان
سیدمجتبی سیدمومن - کارشناس ارشدوعضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان

کلزا (کانولا یا منداب) با نام علمی Brassica napus L و نام عمومی Rapeseed از تیره شب بو یا چلیپیان می باشد. این گیاه از تلاقی فرمهایی از کلم با شلغم در طبیعت می باشد، که بنام خردل هندی، شلغم روغنی و خردل سیاه نیز شناخته می شود. از روغن کلزا جهت تهیه روغن خوراکی، شکلات های کاکائویی، شیرینی، بستنی و ... استفاده می گردد. این محصول به دلیل وجود مواد مغذی و ترکیب متوازن از اسیدهای چرب اشباع، تک غیر اشباع و چند غیر اشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است. میزان اسید اولئیک و اسید لینولنیک آن نسبت به دانه های روغنی دیگر از جمله سویا، پنبه دانه، آفتابگردان و غیره بالاتر است. کلزا دارای چربی های ضروری بدن نظیر امگا۳ و امگا۶ می باشد. ضایعات کلزا بیشتر شامل ساقه، برگ و پوشینه دانه ها و کنجاله باقیمانده پس از روغن گیری بذرها می باشند که هر کدام خواصی جداگانهای جهت کاربرد در تغذیه دام، طیور و آبزیان دارند و تا حد مجازی قابل مصرف می باشند.

بقایای کلزا ، کنجاله کلزا ، ترکیبات شیمیایی ، تغذیه دام ، طیوروآبزیان