زینب داعی پور - کارشناسی ارشد معماری. عضو هیئت علمی دانشکده معماری دانشگاه سوره

این مقاله از سویی با انگیزه توجه به طبیعت و قابلیت های نهفته در آن و از سوی دیگر با توجه به جایگاه مهم خانه در شکل گیریکیفیت معنایی زندگی تلاش دارد :1- جایگاه طبیعت در معنادهی و ایجاد حس تعلق به مکان را بررسی کند.2- به بررسی عوامل و شرایط نتیجه بخشی حضور طبیعت بر تحقق تعلق مکانی در خانه های سنتی ایران بپردازد. در این راستا با توجهبه ادبیات روانشناسی محیطی به بررسی مؤلفه های مؤثر در ادراک مکان پرداخته می شود. با بهره مندی از شاخص های مذکور نشان دادهمی شود که طبیعت و عناصر طبیعی با قابلیت فعال سازی تمامی حواس و پاسخ گویی به فعالیت های عملی و نیز به لحاظ وجود وجوهمعنایی عاطفی در پیشینه ذهنی ادراکی انسان از متغیرهای مهم در ادراک و تعلق مکانی است.از آنجا که ادراک مکانی ماحصل تعامل انسان با عناصر درون محیطی در بستر ساختار فضایی است، به ویژگی های ساختاری خانه هایسنتی، چگونگی حضور طبیعت و نگاه ذهنی معنایی ساکنین این خانه ها پرداخته می شود. بررسی عینی تجربی نشان می دهد که درخانه های سنتی ایران به واسطه حضور مجموعه ای از شرایط و زمینه های خاص به صورت 1- حضور متنوع و مستمر مجموعه ایاز عناصر طبیعی در تعاملات حسی و فعالیتی ساکنین 2- وجود ویژگی های خاص در ساختار خانه های سنتی 3- وجود زمینه ها وتوصیه های مذهبی در نگاه به طبیعت، ادراک و تعلق ساکنین نسبت به طبیعت و نهایتاٌ نسبت به مکان خانه افزایش می یافته است.

طبیعت، خانه سنتی، تعلق مکانی، تعامل، تنوع