سامیه نظری - کارشناس ارشد زبان شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ،تهران، ایران
ارسلان گلفام - دانشیار زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران

در مقالهٔ حاضر، در چارچوب نظریهٔ انسجام هلیدی . نحوهٔ توزیع مقوله های ارجاعی و انواع آن در دو متن ترجمه شده از کتاب الدو بالینیها اثر جیمز جویس و خود کتاب را بررسی و متن مبدا و متون مقصدرا با یکدیگر مقایسه کردیم. هدف از انجام این پژوهش، شکل گیری ارجاع در متون رمان دوبلینیها ومقایسهٔ متن انگلیسی و دو ترجمهٔ فارسی آن، بررسی علمی و کاربرد انواع ارجاع در متن مقصد، مقایسهٔ انواع ارجاع در متن مبداً و مقایسهٔ کاربرد ارجاع در دو متن ترجمه از یک متن واحد است؛ به همین منظور، از تحلیل تقابلی برای شناخت ماهیت ترجمه استفاده کردیم. در روش تحلیل تقابلی، دو زبان در برابریکدیگر قرار می گیرند، سطوح مختلف آوایی و واژگانی و نحوی و به طور کلی ساخت دستوری آنها با یکدیگر مقایسه می شوند و وجوه اشتراک و افتراق آنها سنجیده می شود. آنچه در این مطالعه مطمح نظر است، چگونگی عملکرد ارجاع در متون ترجمه، مقایسهٔ آن با متن مبداً و نیز چگونگی شیوههای رخداد ارجاع و تفاوت این شیوه ها در متون ترجمه است.

انسجام، ارجاع پیشی مرجع، بیرون مرجع، درون مرجع، الگوهای ارجاعی،