حمید زیران - مدرس مدعو گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی، رامسر ، ایران
پری ناز وثوقی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامسر

معماری خانه های دوره قاجار، بخش مهمی ازتاریخ معماری خانه های ایران رادرطول دوران مختلف دربردارد. دراین دوران ، خانه که فضای برای آرامش انسان محسوب می شودوباید همسو بافرهنگ وپاسخگو به نیازمادی ومعنوی بشرباشدتاحدزیادی تحت تاثیرالگوی معماری غرب واقع شده بود. خانه های قاجاری آمل نیز دراین دوره به دلیل نزدیکی به پایتخت ازاین تحولات بی بهره نبوده اند. ازآنجا که خانه های قاجاری دستخوش تغییرات زیادی دردوره های بعدشده اند، به بررسی پنج نمونه ازخانه های واقع دراین شهرستان براساس کمترین میزان اعمال دخالت درساختارپلانشان، پرداخته شده است . هدف پژوهش حاضر، یافتن الگوی مشترک میان فضاهای داخلی این خانه ها می باشد و روش تحقیق آن نیز ازنوع توصیفی، تحلیلی است .داده های پژوهش براساس مطالعات اسنادی ، بررسی های میدانی ومصاحبه گردآوری شده است . باتوجه به فضاهای اصلی این خانه ها که شامل سه دری ، پنج دری ، هفت دری وشاه نشین می باشد؛ نتایج حاصل ازاین تحقیق نشان می دهد، دربیشتراین خانه ها اتاق شاه نشین باپنج دری ارتباط مستقیم داشته است و بازشوهای فضاهای اصلی به دلیل نورگیری و تهویه عموما روبه حیاط شمالی وجنوبی بوده اند. درنهایت، باتوجه به ویژگی های بارز و اقدامات مثبت انجام شده درطراحی و نحوه قرارگیری فضاهای داخلی این خانه ها و همچنین پیروی چیدمان این فضاها ازیک نظام فضایی مشخص، برای چگونگی قرارگیری فضاهای داخلی خانه های امروزی منطقه موردمطالعه پیشنهاداتی ارائه گردیده است .

خانه ، معماری دوره قاجار، آمل، خانه های قاجاری آمل