احمد منشی - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
وحید رسولی - دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
مینا مستعلی - شرکت فرآورده های نسوز آذر

سرباره کوره بلند ذوب آهن اصفهان در کنار بیش از 20 نوع خاک مختلف ایرانی به عنوان ماده اولیه بدنه کاشی کف با سیکل حرارتی مشابه تک پخت سریع مورد ارزیابی قرار گرفت و پس از شناخت کافی فرمولهای گوناگون با دیگر مواد نظیر سیلیس و فلدسپات تنظیم شد. بیش از 250 نمونه مختلف آزمایشگاهی با شرایط متفاوت ترکیبی و حرارتی ساخته شد و اندازه گیریهایی نظیر استحکام خمشی، وزن مخصوص حجمی و ظاهری، تخلخل ظاهری و درصد جذب آب، درصد افت وزن هنگام پخت و انقباض در جهات مختلف صورت گرفت. مطالعات پراش پرتو ایکس برای شناسایی فازهای موجود در مواد اولیه و محصولات پخته شده و مطالعات میکروسکوپ الکترونی برای شناسایی دقیق ریزساختار حاصل صورت گرفته است. استحکامهای خمشی بسیار بالا تا حدود 700kg/cm2 که دو برابر استاندارد کاشی کف می باشد، همراه با مقادیر مناسب جذب آب و انقباض دیده می شود. آزمایشهای تکمیلی نظیر مقاومت در برابر شوک حرارتی، سرما و حمله مواد شیمیایی به عمل آمد و آزمایش نیمه صنعتی در شرایط خط لعاب و کوره پخت در یکی از کارخانه های کاشی کف انجام شد که از نتایج رضایت بخشی برخوردار بوده است. در این مقاله ضمن بررسی سرباره و نقش آن در بدنه کاشی، ایجاد فازهای آنورتیت (CaAl2Si2O8) و دیوپسید (CaMgSi3O6) تجزیه و تحلیل شده و با بدنه معمولی مقایسه می گردد.