ماندانا طوسی - پژوهشکده موسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی
سعید یزدانی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

روابط بازرگانی که هر کشور در سطح بین المللی با سایر کشورها انجام می دهد می تواند بر رشد اقتصادی آن کشور تاثیر بگذارد و نقش مهمی در تعیین وضعیت و آینده کشور داشته باشد. در شرایط فعلی برنامه توسعه صادرات غیر نفتی ، بویژ] در خصوص استقلال اقتصادی و رهایی از درآمدهای تک محصولی نفت، در سرلوحه برنامه های اقتصادی دولت قرار دارد که بین صادرات غیر نفتی ، صادرات محصولات کشاورزی با توجه به توانایی های بالقوه این بخش ، نقش سرنوشت سازی در فرآیند توسعه داشته است لذا با درنظر گرفتن این توانایی ها توجه به توسعه تولید و صادرات این دسته از محصولات از اهمیت چشمگیری برخوردار است. بدین منظور مدت زمانی است که از سوی دولت یارانه صادراتی به عنوان راهکار عملی در رسیدن به توسعه صادرات و حمایت از تولید کنندگان داخلی مورد توجه قرار گرفته است به عبارت دیگر وجود امکانات بالقوه توجه سیاستگذاران را به این ابزار سیاستی جلب کرده است. گفتنی است در این راستا تحقیق حاضر پیرامون یارانه صادراتی در کشور صورت گرفته است تا بتوان ضمن شناسایی این ابزار سیاستی، زمینه را برای کاهش هزینه در پرداخت یارانه و در نتیجه افزایش کارایی یارانه صادراتی تخصیص یافته فراهم سازد. از اهداف اصلی این تحقیق شناخت سیاست یارانه صادراتی و نقش آن در توسعه صادرات محصولات کشاورزی می باشد و تلاش بر این است که ضمن ارائه یک روش برای محاسبه میزان یارانه صادراتی به بررسی وضعیت یارانه صادراتی در ایران و ارزیابی آن پرداخته شود. در ارزیابی این سیاست سعی می شود نحوه و میزان پرداخت یارانه صادراتی و چگونگی اثر گذاری آن در افزایش صادرات محصولات منتخب کشاورزی بررسی شده و جنبه های مثبت و منفی آن شناسایی شود. به منظور بررسی اهداف مذکور و اثرات مختلف ابزار سیاستی یارانه صادراتی در ایران و عوامل موثر بر کارایی آن از الگوهای تعادل جزئی برای شبیه سازی اقتصادی استفاده شده است. در این روش وضعیت اقتصادی کشور (برای محصولات کشاورزی مشمول یارانه) برای حالتهای مختلف در چارچوب معدلات ریاضی شبیه سازی ده و سپس واکنش سیستم اقتصادی به سیاست اتخاذ شده در قالب سناریو های مختلف با فروضی متفاوت مورد بررسی قرار می گیرد.