شبنم محمدی - کارشناسی ارشد فرش (گرایش طراحی)
علی وندشعاری - استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده فرش دانشکده هنر اسلامی تبریز

قالی ایران همواره تجلی گاه باورها و آیین های اقوام مختلف و ذهن و خلاقیت هنرمندان وبافندگان آن بوده است. نقوش فرش ایران و نگاره های تزیینی آن و از همه مهم تر مفاهیم بنیادیو شاید هم رازآمیز آن ها، از مباحث تخصصی فرش ایران می باشد که در چند دهه اخیر بسیارمورد توجه قرار گرفته است. ذهن هنرمند در شکل گیری طرح ها نقش مهمی برعهده داشته است.به طور یکه در بررسی قالی های قدیمی منطقه بخشایش در آذربایجان شرقی، نقوش جانوری،به شیوه ذهنی باف و ساده، حاکی از برداشت هنرمند بافنده از محیط زندگی آ نها بوده و نقوشبه شکلی ساده و انتزاعی بافته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقوش جاندار در یازدهنمونه قالی قدیمی صورت گرفته که نتیجه حاصل از آن نشان می دهد نقوش جاندار در اینقالی ها به شیوه ساده و به نحوی در پس زمینه اجرا شده و در برخی نمونه ها در نگاه نخست قابلتشخیص نبوده و بیشتر حاکی از حیوانات مورد استفاده و با اهمیت در زندگی روستایی بودهاست. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و استناد بر منابع کتابخانه ای و اطلاعات میدانیصورت پذیرفته است.

قالی بخشایش، ذهنی بافی، نقوش حیوانی