داریوش اقتداری - کارشناس ، پژوهشگر ، مدرس و طراح معماری و برنامه ریزی کالبدی

هم اکنون در ایران نیروی انسانی اساسی ترین عنصر هر کارگاه ساختمانی است که گاه نادیده گرفته می شود ، گاه از برخی حقوق او صرف نظر می شود ، گاه به او ظلم می شود و گاه آموزشهای لازم به او داده نمیشود . مقاله سعی دارد تا با بهره گیری از تجربیات عملی نویسنده و بیانات شفاهی که برخی دست اندرکاران امور ساختمانی ارائه می نمایند لایه های پنهان مانده و مبهم را در زمینه مهارتهای کارگری و استادی شفاف نموده وچارچوبهای نظری توجه افزونتر به مسائل کارگری در حوزه ساختمان را تا حدودی تدوین نماید . همانگونه که بیان شد آموزش برای هر کار کننده ای و هر حرفه گری و هر کارگری از الزامات شروع بکار است . در نگاه اولشاید آنچنان جایگاه آموزش حرفهای کارگران مشخص نباشد اما سرمایه گذاری های کلان و حتی خرد در حوزه صنعت و ساختمان زمانی ارزش خود را پیدا می کند که توسط نیروهای کارآمد و ماهر و اصطلاحاً کار بلد انجام شود . هم اکنون برخی کارفرمایان ، مالکان و پیمانکاران به طور سنتی و غیر حرفه ای از استخدام کارگران ماهر و حتیاستادکار ماهر سرباز می زنند و طفره میروند تا به قول خودشان هزینه های کار کاهش بیابد غافل از اینکه گاه خسارتها ، جرائم و خرج کردهای مضاعف را با همین صرفه جوئیهای بی مورد متقبل می شوند و همواره حسابآنرا در هزینه های خود به حساب نیاورده و فراموش می کنند که بابت این بی توجهی پولشان هدر رفته . آموزش سینه به سینه و استاد و شاگردی و سلسله مراتبی که همیشه در حوزه های مختلف مثل صنایع دستی، آهنگری ، مسگری ، درودگری ، قالی بافی به ویژه گچبری ، کاشیکاری ، آجرکاری ، بنائی و عایق کاری از رایجترین و دم دست ترین راه آموزش در حوزه ساختمان به شمار می آمده و با همان روش سنتی شاگرد ها با طی کردن مراحل طولانی و طاقت فرسا گام به گام و پله پله در سالیان دراز به استادکارانی ماهر و ورزیده تبدیل میشدند اما موضوع این است در عصر حاضر شاگردان بی مهارت با شکلی کاذب و بدون سابقه کار کافی ، مدعی درجه استادی هستند و با وضعی که مهارت لازم و کافی برای آموزش نسل جدید را ندارد شاگردانی را هم تربیتنموده و گاه روشهای غلط و ناصحیح سینه به سینه به جای تکنیک علمی و منطقی منتقل شده و رویاروئی با مهندسین کاربلد را هم با مشکل مواجه میکند.تشکیلات عریض و طویل سازمان نظام مهندسی ساختمان ، شهرداریها ، سازمان فنی و حرفه ای ، سازمان مجری دولتی ، وزارت کار ، نوسازی مدارس ، معاونت عمرانی استانها ، سازمان برنامه ، اتحادیه های کارگری و مجمع و سندیکای پیمانکاران ساختمان همه و همه به نوعی مستقیم و غیر مستقیم با جامعه کارگری درگیر هستند ولی هیچیک متکفل آموزش و مهارت بخشی به آنان نیست . براساس ماده 12 قانون برنامه پنجم توسعه و بدنبالتشکیل سازمان، در سال 2632 سازمان فنی حرفه ای موظف گردید آموزش و پژوهش و استاندارد سازی آنها را انجام دهد که اقدامات بسیاری از این دست صورت گرفته و ارزیابی آن از عهده مقاله حاضر خارج است اما آنچه که در واقعیت میگذرد نشان دهنده نارسائیهائی دراین زمینه است .

مهارتهای فنی ، آموزش حرفه ای ، نیروی انسانی ، کارگر ماهر ، استاد کار، استاد و شاگردی