فرهاد قادری - استادیار دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشکده مهندسی عمران، گروه مهندسی محیط زیست
امین تمدنی - دانشجو کارشناسی مهندسی عمران دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

با توجه به این که منابع محیط زیستی درحال کاهش یافتن است، اندازه گیری این منابع اهمیت بسزایی دارد. برای عملی شدن این اندازه گیری به یک چارچوب مفهومی و محاسباتی نیاز است. ظرفیت زیستی و جای پای اکولوژیکی دومفهوم اساسی برای محاسبات این منابع می باشند. EF یک شاخص عملیاتی است که مقدار زمین طبیعی مورد نیاز یک فرد یا یک جامعه که قابل استفاده برای تولید است را اندازه گیری می کند و BC مقدار موجود آن زمین های طبیعی را می سنجد. میان مقدار EF و BC باید تناسب باشد تا توسعه ی پایدار عملی شود. بدین صورت که اگر EF بیشتر از BC باشد توسعه ی ناپایدار است. توسعه ی پایدار توسعه ای است که ضمن برآورده کردن نیازهای کنونی، از منابع نسل آینده نیز محافظت کند. روش EF برای محاسبه پایداری مناق مختلفی به کار گرفته شده مانند: لندن، سانتیاگو، لیورپول، مراکش و ... در این مقاله ابتدا وضعیت جهان و ایران را بررسی می کنیم. سپس نیاز به یک جمع آوری کامل اطلاعات ومحاسبه EF برای مناطق مختلف ایران را بیان می کنیم تا به توسعه ی پایدار دست یابیم. با توجه به محاسبات و نتایج به دست آمده ایران در توسعه ی ناپایدار به سر می برد زیرا که EF کل آن 2/68 است و BC آن 0/81 هکتار جهانی است که در وضعیت خطرناکی است.

جای پای اکولوژیکی، ظرفیت زیستی، توسعه ی پایدار، هکتار جهانی