مصطفی رمضانی
ماهره کریمی
علیرضا خضریان

خانه ، فضایی است که انسان از دیرباز از آن تأثیر گرفته و بر آن تأثیرگذار است . احداث یک خانه تحت تأثیر فرهنگی است که به آن تعلق دارد . از دیدگاه روانشناسی محیط ، نیاز به داشتن حریم خصوصی از جمله نیازهای اولیه انسان شمرده می شود که عمدتا بستر و زمینه ساز شکوفایی سایر استعدادهای وی نیز شمرده می شود که از دیدگاه آنها نیاز مطرح شده است ʺ خلوت ʺ به داشتن حریم عمدتا تحت عنوان مفهوم خلوت ، یکی از شاخصه های مطرح برای ارزش گذاری یک خانه می باشد ، ایجاد تعادل میان خلوت و تعامل اجتماعی امری ضروریست که به ایجاد زمینه مناسب در ابعاد فردی و اجتماعی می انجامد . طراحی خانه بر این اساس می باشد که حس آرامش و امنیت به همراه ایجاد حس مالکیت برای انسان فراهم می نماید . یکی از مشکلاتی که بر اثر جدایی که بین معماری سنتی و معماری معاصر بوجود آمده ، از بین رفتن محرمیت و حریم در فضاهاست. در این پژوهش بر آن شدیم تا با روش توصیفی – تحلیلی به شناخت فضای خلوت در معماری خانه های سنتی ایران از دیدگاه سنت گرایی بپردازیم و با بررسی یک نمونه از خانه های سنتی شهر سنندج که در مرحله ورود به خانه به مراتب مختلف خلوت توجه داشته اند ، نشان دهیم که چگونه نظریه های معماری سنتی یک خانه را از سایر فضاها جدا می کند و امید است در پایان این پژوهش به چند راهکار ساده برای پاسخگویی به نیاز امنیت و آرامش انسان در خانه دست یابیم که با در نظر گرفتن آن در طراحی خانه های امروزی تغییرات لازم برای آرامش را کسب نماییم.

خانه سنتی ، خلوت ، حریم خصوصی ، حس آسایش ، معماری ایرانی