محمدجواد شیرانیان - گروه شهرسازی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، ایران
محمدحسین سرائی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

توسعه فیزیکی پایدار شهری یکی از ضروریات و ملزومات تقویت فرهنگ، زندگی اجتماعی و توسعه کالبدی شهر به حساب می آید. یکی از مسائلی که در زندگی شهرنشینی در ایران در طی این سال ها به وجود آمده، رشد سریع و ناموزون شهر و شهر نشینی است. پیامدهای این مشکل شامل حاشیه نشینی، نابودی اراضی کشاورزی و عدم امکان ارائه پیوسته خدمات شهری به تمامی مناطق است. به همین جهت بررسی و یافتن راهکارهای مناسب توسعه پایدار شهری برای شهرهای در حال گسترش و ایجاد برنامه ای مدون توسعه ی فیزیکی این قبیل شهرها بسیار ضروری و مهم به نظر می آید. پژوهش حاضر، به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر رشد و توسعه ی فیزیکی شهرها، همچنین بررسی مباحث نظری - کاربردی مرتبط با انگاره توسعه فیزیکی پایدار شهری و سود جستن از آن به عنوان ابزاری در توسعه ی شهری پویا از دیدگاه مبحث توسعه ی پایدار، نگرش سیستمی و ملاحظات زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. توجه به توسعه ی فیزیکی شهری پایدار، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه ی شهری، حاکی از اهمیت این موضوع در تقویت جبهه های فرهنگی، اجتماعی و کالبدی شهر دارد. در ایران یکی از موارد مهم فرآیند شهرنشینی، گسترش سریع فیزیکی شهرهای آن است. افزایش بی رویه ی شهرها و رشد ناموزون آن ها به دلیل مهاجرت های بی رویه و افزایش جمعیت، یکی از مشکلات اساسی شبکه ی شهری کشور است. اکنون هم یکی از مسائل تمام شهرها، رشد شهرنشینی و به تبع آن گسترش شاخک های خزنده شهری بر اراضی پیراشهری است، که پیامدهایی چون حاشیه نشینی، نابودی اراضی کشاورزی، افزایش جمعیت شهرها، عدم امکان پاسخگویی برخی از خدمات و کاربری ها در شهر، گسستگی بافت های فیزیکی، مشکلات زیست محیطی، خصوصاً آلودگی و نابسامانی سیمای شهری داشته است.

توسعه پایدار شهری، توسعه کالبدی، توسعه فیزیکی