مجید روزبه - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
محمود ظهیری - کارشناس پنبه سازمان جهاد کشاورزی فارس

در استان فارس تقریبا تمامی برداشت پنبه به وسیله دست انجام می شود. این موضوع نه تنها فرایندی کند و کاربر، بلکهکاری دشوار و بهشدت خسته کننده است. از آنجائیکه کمبود نیروی کارگری در زمان برداشت سالیانه در حال افزایشمی باشد، بنابراین مکانیزاسیون برداشت پنبه و استفاده از کمباین های برداشت دارای اهمیت زیادی می باشد. بدین منظور درطی آزمایشی برداشت ماشینی توسط کمباین غوزهچین و عوامل مؤثر بر کارائی آن ارزیابی شد. این پژوهش با استفاده ازآزمایش کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای افقی شامل جهت برداشتدر سه سطح: در راستای خطوط کاشت (D1)، عمود بر خط کاشت (D2) و اریب (D3) و فواصل خطوط کاشت به عنوان کرت عمودی در سه سطح 24 سانتیمتر(S1)، 36 سانتیمتر (S2) و 70 سانتیمتر (S3) بود. در هر یک از تیمارها ظرفیت مزرعه ای موثر، تعداد غوزه، تلفات برداشت (وش باقیمانده روی ساقه و ریزش روی زمین) و عملکرد محصول اندازه گیریشد. نتایج نشان داد که جهت های مختلف برداشت توسط کمباین و فاصله خطوط کاشت بر میزان تلفات وش معنی دار بود.انجام عملیات برداشت در راستای خطوط کاشت (D1) موجب بیشترین مقدار تلفات وش گردید، در صورتیکه حرکت کمباین به صورت اریب (D3) باعث کمترین میزان تلفات وش شد. یافتهها آشکار ساخت که بیشترین مقدار تلفات وش در شرایطی رخ داد که عملیات کاشت با فاصله خطوط 70 سانتیمتر (S3) انجام گردید. بررسیها همچنین نشان داد که جهت برداشت و فاصله خطوط کاشت تاثیر معنیداری بر عملکرد وش داشت. بیشترین میزان عملکرد وش از فاصله خطوط کاشت 36 سانتیمتر (S2) حاصل شد و فاصله خطوط کاشت 24 سانتیمتر (S1)، موجب کاهش 3/1 درصدی عملکرد در مقایسه با S2 شد.

برداشت پنبه، تلفات وش، جهت برداشت، عملکرد وش، غوزه چین