اعظم عبادی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی
مینا برهانی - کارشناسی ارشد علوم اجتماعی - پژوهشگری – شرکت توزیع نیروی برق شمال استان کرمان

قرار گرفتن خاورمیانه درکمربند خشک جهان موجب شده که این منطقه علی رغم دارا بودن شش درصد از جمعیت جهان تنها از 1/4 درصد آب شیرین تجدید پذیر برخوردار باشد که عمدتا به صورت اشتراکی استفاده می شود چرا که نیمی از جمعیت آن در حوضه های آبریز مشترک زندگی میکنند این مساله به علاوه بی آبی با افزایش شوری زمین منطقه، بیابان زایی و امکان خطر درگیری های سیاسی در اطراف آب محدود در دسترس، حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه را بحرانی کرده است تا جایی که برخی احتمال رقابت ها ومنازعات خشونت آمیز را برای دسترسی و استفاده بیشتر از این منابع محدود در آینده ای نه چندان دور پیش بینی کرده اند. مقاله حاضر به صورت اسنادی و با شیوه توصیفی - تحلیلی ضمن تجزیه و تحلیل نقش آب، به عنوان یک مقوله استراتژیک در خاورمیانه در پی پاسخ به این سوال است که : کمبود منابع آبی منطقه چقدر می تواند منشأ رقابت های استراتژیک و ریشه های اصلی مناقشات در منطقه خاورمیانه باشند؟ هر کدام از پارادایم های رئالیسم و محیط زیست گرایی چه دلالت ها و دستاوردهایی در برخورد با معضل آب ارائه می دهند؟

خاورمیانه، آب، منازعه، رئالیسم، محیط زیست گرایی