حمیدرضا امیری کمال آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد،دانشکده علوم انسانی و ایران شناسی، دانشگاه میبد،ایران
زهرا علایی تفتی - کارشناسی ارشد،دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه یزد، ایران

شعر اخلاقی و تعلیمی از همان آغاز پیدایش شعر فارسی در عرصه ی ادبیات پدیدار شد؛ و همراه تکامل شعر، سیر تکاملی خود را طی کرد. بیشتر شاعران فارسی زبان در اشعار خود به مضامین حکمت آمیز و پند و اندرز توجه کرده اند؛ و در همه ی دوره های شعر فارسی سروده هایی به صورت مستقل یا آمیخته با این مضمون پدید آمده است. میرزا غلام حسین شارق یزدی متخلص به شارق (1307-1226 شمسی) از شاعران سبک بازگشت است که در دیوان غزلیاتش به اشعار و ابیات استوار بر محور حکمت و پند و اندرز بر می خوریم. در این پژوهش که به بررسی جلوه های حکمت در غزلیات این شاعر اختصاص دارد، پس از بررسی شعر اخلاقی در ادب فارسی و معرفی اجمالی شاعر به ارائه و تحلیل شواهدی از حکمت در دیوان شارق پرداخته می شود. مضامینی چون: بی اعتباری دنیا، شکایت از روزگار، توجه به مرگ، نکوهش مردم آزاری، نکوهش ریا، توجه به صبر و... از جمله مواردی است که شارق به عنوان مضامین حکمی به آن ها می پردازد و با یادآوری هر یک گامی در هدایت و ارشاد مخاطب برمی دارد؛ و از این راه می کوشد تا سخن خود را ماندگار و اثرگذار نماید.

شعر اخلاقی، حکمت، شارق یزدی، غزل