محمد حسین خان محمدی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه
محمد بیگدلو - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

در هستی شناسی انسان بدوی، نظام آفرینش دو جنبه ی مادی و غیر مادی داشت. به گمان او هر چیز متحرک، به کمک جنبه ی غیر مادی (روح) آن به حرکت درمی آمد. این پنداشت حاصل جاندار انگاری و زنده بینی عناصر طبیعی از سوی انسان بود. در نگاهی به پدیدارشناسی اساطیر،چنین به نظر می رسد، عناصر و نمادها و شخصیتهای اسطوره ای، نخست با حالت روحی جاندار انگارانه ی انسان روبرو شده ، سپس با تزریق عنصر قدسی به شکل اساطیر ماندگار شده اند. این تحقیق به بررسی هوشمندی عناصر اساطیری و پدیده های طبیعی نظیر باد، آتش، گیاه، حیوانات، موجودات ماورایی و اشیاء، در شاهنامه می پردازد. از عناصر طبیعت باد با دو نمود مثبت و منفی ظاهر شده است؛جنبه ی مثبت آن را «وای به» و بعد منفی آن را«وای بد» برعهده دارد.آتش و آب به دلیل قداستی که در فرهنگ ایران باستان دارند، با دیدی مثبت زنده بینی شده اند.حیواناتی نظیر اسب، شیروموجودات ماورایی همچون سیمرغ و غرم با توجه به خویشکاریشان،گاهی مثبت و گاهی منفی ظاهر شده اند.

شاهنامه فردوسی،آنیمیسم،زنده بینی،جاندارانگاری،توتم