محمد فولادی - دانشیارموسسه زبان وفرهنگ شناسی جامعهالمصطفی العالمیه ودانشگاهقم
الهام جهانی - کارشناسی ارشد زبان وادبیات فارسی

کل اثر یا دست کم بخش زیادی از آثار مهم و با ارزش زبان فارسی، به موضوع اخلاق و تعلیم ادب اختصاص دارد و نصیحت های اخلاقی و پند و اندرزهای حکیمانه در این آثار موج می زند. شاعران و نویسندگان، همواره به جهان با دیده عبرت و تأمل نگریسته و حاصل تفکر و تأمل خود را در قالب پند و اندرز به آیندگان عرضه کرده اند. خصوصیت مشترک آثار اخلاقی، دستورالعمل های اخلاقی سازنده ای است که در اختیار خوانندگان خود قرار می دهند و انسان را به سوی سعادت و کمال حقیقی او راهنمایی می-کنند. بوستان سعدی، در میان آثار اخلاقی جایگاه ویژه و برجسته ای دارد. پیام های اخلاقی این کتاب، یا به گونه مستقیم و پند و اندرز و یا در لابه لای حکایت ها و تمثیل های اخلاقی و عرفانی رخ می نماید. در بوستان سعدی، جهان مطلوب و آرمانی سعدی جلوه گر می شود و سعادت در این جهان، با به کار بستن فضائل اخلاقی و نیکی ها حاصل می گردد. در این مقاله، علاوه بر بررسی مفاهیم اخلاقی از منظر صاحب نظران، مهم ترین مضامین اخلاقی سعدی در بوستان نیز بررسی شده است. از جمله این مضامین عبارتند از آدمیت، افتادگی، تواضع، قناعت، غیبت، تکبر، احسان، انصاف، بذل و بخشش، محبت، صبر و جز آن می باشد.

مفاهیم اخلاقی و تعلیمی، فضایل، سعدی، بوستان، پند و اندرز