جمشید عینالی - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان
خدیجه السان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان
رضا رضانژاد - کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی، دانشگاه ارومیه

مدیریت سانحه به منظور ممانعت (پیشگیری) از سوانح و جلوگیری از اثرات آن انجام می شود. در اغلب مواقع، دولت ها و سازمان ها به دلیل نداشتن یک راهبرد و برنامه سیستماتیک برای مواجهه با حوادث و بحران ها در هنگام سانحه، دچار مشکل های بسیاری می شوند. تحقیق حاضر سعی دارد به نقش پدافند غیرعامل در کاهش آسیب پذیری پرداخته و آن را در مراحل قبل، حین و بعد از سانحه به کار گیرد و اهمیت آن را به طور توام در مدیریت ریسک و مدیریت بحران در قالب مدیریت سانحه در شهرستان چالدران (اسان آذربایجان غرب) بررسی کند. پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری تحقیق 11364 خانوار است که با بهره گیری از فرمول کوکران تعداد 364 مورد در 27 روستای مورد مطالعه و نیز از بین مسئولین روستایی 91 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته، که روایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (0/85) و پایایی آن با نظر کارشناسان و اساتید مرتبط با موضوع تأیید شد که به شیوه تصادفی ساده در روستاهای نمونه توزیع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده اه از آمار توصیفی (میانگین و ...) و استنباطی مانند t تک نمونه ای و t دو نمونه ای استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که به کارگیری اصول پدافند غیرعامل در مدیریت سوانح طبیعی به کاهش آسیب پذیری کالبدی مساکن روستایی منجر شده است.

پدافند غیرعامل، آسیب پذیری کالبدی، مخاطرات طبیعی، مدیریت سوانح