نجمه زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد
هادی جعفری - استادیار دانشگاه شاهرود

با توجه به اینکه قسمت عمدهای از منابع آب شرب در اکثر شهرها از منابع آب زیرزمینی تامین می گردد لذا تعیین حریم کیفی این منابع از به منظور مدیریت آب های زیرزمینی و حفاظت از کیفیت آب آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. شهر بیرجند در استان خراسان جنوبی در قسمت شمالی ارتفاعات باقران قرار گرفته است. عمده و تنها منبع تامین کننده منبع آب شرب این شهر از آب های زیر زمینی است. حفظ و نگهداری از منابع آب زیرزمینی از مهمترین مسائل مربوط به مدیریت منابع آبی کشور در این منطقه خشک می باشد. در این تحقیق ضمن معرفی مدل WhAEM2000، حریم بهداشتی چاه های شرب با استفاده از داده های دشت بیرجند مورد بررسی قرار گرفته است. حریم حفاظتی چاه های شرب علی آباد در دشت بیرجند به روش های شعاع ثابت، روش حجمی، جریان یکنواخت و براساس مرزهای جریان بررسی شده است. در نهایت مشخص شد که در نظر گرفتن حریم ثابت برای چاه های آب شرب بدون توجه به شرایط واقعی آبخوان صحیح نمی باشد و باید شرایط واقعی ژئوهیدرولوژیکی آبخوان از قبیل گرادیان هیدرولیکی، تخلخل، جهت حرکت آب های زیرزمینی، دبی پمپاژ، ارتفاع سنگ کف و تغذیه را در نظر گرفت. طبق نتایج تحقیق، در صورت فراهم بودن اطلاعات قابل اعتماد ژئوهیدرولوژیکی برای منطقه، روش مرز جریان قابلیت تعیین دقیق حریم بهداشتی چاه را دارد.

حریم حفاظتی، چاه شرب، بیرجند، مرز جریان، WhEAM2000