شکوفه مصباحی - کارشناس ارشد پژوهشگاه میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی

قالی، کهن ترین هنر ایرانی و قالیبافی، اصیل ترین هنر- صنعت ایرانی است که همانند دیگر هنرها، در طی قرن ها سیر تحول و تطور خود را سپری کرده است. در این راه، تاثیر آداب و رسوم، اندیشه و باورهای مذهبی در طراحی قالی و کاربری آن قابل تامل است. یکی از طرح های اصیل و پر مصرف در بافت قالی، طرح محرابی است. این طرح به صورت ساده و یا به همراه دیگر طرح ها و نقوش در قالی بافته می شود. از سوی دیگر، کاربرد قالی به عنوان زیرانداز برای اقامه نماز ، باعث بافت قالی هایی در سایز متناسب و کوچک شده است که به قالی سجاده ای معروف هستند. این مقاله به بررسی و معرفی دو گروه از بافته های تاریخی و موزه ای ایران با عناوین قالی محرابی و قالی سجاده ای می پردازد و به استناد باورهای فرهنگی - مذهبی ایرانیان، مفاهیم و نماد پردازی محراب، سجاده و نقوش بافته شده در این قالیها را مطرح می کند.

سجاده ،طرح محرابی، قالیچه سجاده ای،نماد پردازی در قالی