رضا منصوری - عضو هیأت علمی گروه معماری،پردیس علوم و تحقیقات ایلام، ایران
سمیه احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات ایلام، ایران

در هنر معماری، نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و ... قرار می گیرد و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مهم ترین مشخصه های نور طبیعی، توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف روز می شود. در این مقاله مسجد شیخ لطف الله اصفهان واقع در میدان نقش جهان به عنوان نمونه بسیار بارز و البته شاهکار بازی نور مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مسجد ورود نور از راه روزنه هایی است کوچک، بر فراز گنبد خانه که حالت های متغیر و گوناگونی را در طول روز ایجاد می کند. از آن جا که به علت گردش نور خورشید تابش نور در طول روز فقط بر تعدادی از این روزنه ها صورت می گیرد، فضای داخلی مسجد در هر ساعت از روز حال و هوایی متفاوت و منحصر به فرد (به همان زمان) پیدا می کند. مسجد شیخ لطف الله نیز به علت ورودی خاص آن، که از طریق عبور از فضاها و راهروهای نیمه تاریک به فضای اصلی صورت می گیرد، نور فضای داخلی مسجد حالتی استثنائی به آن می دهد.

نور، حکمت اشراق، مسجد، مسجد شیخ لطف الله