سید کریم موسوی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان

به منظور ارزیابی اثرات تداخلی لوبیا و علف‌های‌هرز، به ویژه تاج‌خروس، آزمایش دو ساله‌ای در استان لرستان طی سال‌های 82-1381 انجام شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. آزمایش شامل دو فاکتور تراکم کاشت لوبیا در سه سطح (20، 30 و 40 بوته در مترمربع) و تراکم تاج‌خروس در پنج سطح (0، 2، 4، 6 و 12 بوته در مترمربع) بود. در سال اول آزمایش رقابت فلور طبیعی علف‌های‌هرز با لوبیا و در سال دوم رقابت تاج‌خروس با این گیاه‌زراعی مورد ارزیابی قرار گرفت. با افزایش تراکم کاشت لوبیا از 20 بوته در مترمربع به 40 بوته در مترمربع، تولید بیوماس لوبیا در حضور رقابت علف‌های‌هرز به میزان 20 درصد افزایش یافت. با افزایش تراکم کاشت از 20 به 30 و 40 بوته در مترمربع، عملکرد دانه به طور معنی‌داری به میزان 15/4 درصد و 24/7 درصد افزایش پیدا کرد. مجموع بیوماس تولیدی علف‌های‌هرز نیز تحت تاثیر تراکم کاشت قرار گرفت و با تغییر تراکم کاشت از 20 به 40 بوته در متر مربع، تقریباً به میزان 30 درصد کاهش یافت. تولید بیوماس لوبیا نسبت به افزایش تداخل تاج‌خروس پاسخ مجانب‌داری نشان داد. حداکثر وزن خشک تک بوته تاج‌خروس و لوبیا در شرایط تداخلی به ترتیب برابر با 27/9 گرم و 13/4گرم برآورد شد، که بیانگر بیش از دو برابر بودن پتانسیل تولید تک بوته تاج‌خروس در مقایسه با لوبیاست. تقریباً 25 درصد بیوماس تاج‌خروس در ارتفاعی بالاتر از لوبیا توزیع یافته بود. سطوح آستانه خسارت اقتصادی رقابت تاج‌خروس تحت تاثیر تراکم کاشت لوبیا قرار گرفت. با افزایش تراکم کاشت لوبیا از 20 بوته در مترمربع به 30 و 40 بوته در مترمربع، آستانه‌خسارت‌اقتصادی از 0/5 بوته در مترمربع به 1 و 2/7بوته در مترمربع افزایش یافت. چنین افزایش تراکم کاشتی، سبب کاهش تولید دانه تاج‌خروس به میزان 23 و 39 درصد شد.

لوبیا، تداخل علف‌های‌هرز، تاج‌خروس، تراکم کاشت، آستانه خسارت اقتصادی