حسن رشیدی آوندی - کارشناس ارشد برنامه ر یزی شهری دانشگاه آزاد بروجرد
مصطفی شاهینی فر - استاد یار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور شهریار
مهدی خدادادی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه گلستان
مریم بیرانوندزاده - دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری و پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد لرستان

امروزه برنامه ریزی صحیح و استفاده همه جانبه از محیط زیست بر پایه شناخت استعدادها و ارزیابی توان تولیدی سرزمین استوار است. ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین، مرحله میانی فرآیند آمایش سرزمین یا برنامه ریزی محیط زیستاست در. واقع ارزیابی سرزمین، اطلاعات اساسی مرحله دوم آمایش سرزمین شامل انتخاب مناسب ترین استفاده از سرزمین و نظام مدیریت را فراهم مینماید در. همی ن راستا هدف از ا ین مطالعه، تعیین مناسبترین و مطلوبترین پهنه یها محیطزیستی منطقه طارم واقع در استان زنجان با ارزیابی توان اکولوژیکی برای کاربری توسعه یا است. برا ی انجام ا ین کار، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP (و سیستم اطلاعات جغراف ای یی ( GIS (استفاده شده است. بدینترتیب که پس از تهیه لایه هایاطلاعات ی مورد نظر و وارد ساختن ا هیلا نی ها در محیطGIS Arc و پس از تهیه و تکمیل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع، ماتریس اولیه و نرمال برای تعیین وزن نسبی لایه هاتکمیل شد. در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP با توجه به وزن نسبی لایه ها که پس از تکمیل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع و تهیه ماتریسهای اولیه و نرمال و نتایج حاصل از آن مشخص شد، بی نیشتر عامل محدودکننده شیب است که بالاترین درصد وزن نسبی به آن اختصاص داده شده است، بنابرا ین قسمت های مرکز ی منطقه که کم ترین شیب یعنی2-0تا - 8 -12 درصد را داراست و از نظر پوشش گیاهی شامل مراتع کم تراکم و جنگل های تنک و ... بوده، مناسب نیتر بخشها برا ی توسعه است. سرانجام تعیین وزن نها یی لایه ها تلفیق اطلاعات در نرمافزار Idrisi انجام شد که نتایج حاصل از این روش بدین ترتیب است : حدود 36.14 درصد از کل منطقه دارا ی توان درجه یک مناسب و حدود 12.10 درصد دارا ی توان درجه دو مناسب برا ی توسعه شهری - روستا یی بوده و 52.75درصد نیز فاقد توان مناسب برا ی این گونه توسعه است.

ارزیابی توان اکولوژیک، توسعه شهری - روستایی، روش تحلیل سلسله مراتبیAHP ، طارم