ناهید سجادیان - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز
محمدعلی فیروزی - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

در کشورهای پیشرفته اقتصادی جهان که نیازهای اساسی آنان از جمله خوراک، پوشاک ، مسکن و ... مرتفع گردیده است و نیازهای اولیه بشری در سطحی قابل قبول توزیع گردیده بیمه و اعتبارات بانکی از جمله راهکارهای مفید و کارا د رجهت ارتقاء کیفیت سازه و مقاوم سازی اصلاح نگهداری و تعمیر سازه و کیفیت محیط زیست محسوب می گردد. بر مبنای فرض این تحقیق بیمه و روش های بانکداری کنونی درباره مقاوم سازی سازه های بخش قابل توجهی از جمعیت حاشیه نشین تهران به دلایل ساختاری موجود، کارایی نخواهد داشت. به منظور بررسی موضوع مطرح شده در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای و تاریخی چند محور اساسی مورد بررس قرار گرفت: 1ـ تعیین احتمال خطر ووقع زلزله در کلانشهر تهران 2ـ آسیب پذیری ساختمان های تهران در برابر زلزله 3ـ بررسی حاشیه نشینی و زاغه نشینی کالبدی و اقتصادی در کلانشهر تهران و آسیب پذیری سازه ای در صورت وقوع بحران 4ـ بررسی ساختار بیمه و روش های بانکداری کنونی در حیطه گروه های آسیب پذیر. نتایج حاصل از این تحقیق آن است که ک شهر تهران در میان گسل های مهمی واقع شده که دارای توان لرزه زایی قابل انتظار با بزرگی بیش از 7 ریشتر هستند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی است که شهر تهران به عنوان نخست شهر ایران با تمرکز سیاسی، صنعتی، اقتصادی، فرهنگی و محل استقرار عمده سرمایه های علم یو فنی بر بستری لغزان و نامطمئن از کمترین آمادگی و امنیت فیزیکی برخوردرا است. اثر چنین استقرار و اعمال تمرکزگرایانه سیل جمعیت انبوه بسوی کلانشهر بوده و بخش قابل توجهی از جمعیت 14 میلیونی گسترده کلانشهر تهران اکنون حاشیه نشین یا زاغه نشین بوده و یا در بافت فرسوده زندگی می کنند حال آنکه ساختار بانکی و بیمه کنونی ایران در جهت تأمین اعتبار برای گروههای آسیب پذیر فوق به دلایل حقوقی در مناطق حاشیه نشین و در مناطق زاغه ای به دلیل زیر خط فقر قرار داشتن گروه های عظیمی از جمعیت کارا نیست. در پایان از نظر این تحقیق مقاوم سازی محیط زیست گروههای جمعیتی کم درآمد توسط بخش خصوصی به دلیل نداشتن توجیه اقتصادی کار ساز نبوده و تحقق این مهم نیازمند دخالت مستقیم دولت است. نتایج این تحقیق برای کلیه کلانشهرهای ایران به دلیل توزیع نامتناسب درآمد ت حجم بالای گروه حاشیه نشین و زاغه نشین و گستردگی مناطق فرسوده این شهرها به منظور برنامه ریزی مقاوم سازی نیز قابل استفاده است.

گسل، پهنه بندی، زلزله، زاغه نشینی