نگار سراج زاده - کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی
غلام خداکرمیان - استاد گروه گیاهپزشکی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

پوسیدگی ریشه باقلا ناشی از Fusarium solani از جمله بیماری های مهم بوده و کنترل آن دشوار و پرهزینه است. در این پژوهش، برهم کنش باکتری های گره زای ریشه با عامل بیماری بررسی شد. باکتری های گره زای ریشه باقلا با F.solani در محیط کشت Potato dextrose agar در قالب طرح کاملاٌ تصادفی در سه تکرار تقابل داده شدند. از نظر بازدارندگی از رشد قارچ، باکتری ها تفاوت معنی دار داشتند و استرس Rhizobium leguminosarumNSZ3 با میانگین هاله بازدارنده 1/93 میلی متر بیشترین و استرین R. leguminosarum NSZ22 با 0/75 میلی متر کمترین بازدارندگی را دشاتند. برهم کنش نماینده های باکتری ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط گلخانه به دو روش آغشته سازی بذر و خاک بررسی و شاخص های وزن خشک بوته، ریشه و طول ریشه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمارها با هم تفاوت معنی دار داشتند و استرین NSZ3 وزن خشک بوته ها را شصت و یک درصد نسبت به شاهد آلوده افزایش داد. استرین های NSZ3 و NSZ46 بیشترین تدثیر را روی وزن خشک ریشه داشتند و NSZ3 وزن خشک ریشه را پنجاه درصد و طول ریشه را پنجاه و سه درصد افزایش داد. کاربرد روش آغشته سازی بذر با باکتری ها برای جلوگیری از قارچ بیمارگر و کمک به پارامترهای رشد گیاه کارایی بیشتری داشت. انتخاب استرین ها با کارایی زیاد نه تنها از آلودگی و پیشرفت بیماری جلوگیری کرد، بلکه سبب افزایش کیفیت و کمیت محصول به میزان چشمگیری شد. راهبرد انتخاب و کاربرد باکتری های گره زا با ویژگی بازدارندگی بیمارگرهای خاکزاد، به حفظ توازن میکروبی خاک، بهداشت تولید محصول و کاهش هزینه های کنترل کمک خواهد کرد.

آغشته سازی بذر، بیمارگر خاکزاد، Rhizobium leguminosarum، هاله بازدارنده، وزن خشک بوته