نازیلا عرب مالدار - دانشجوی کارشناسی ارشد فیتوشیمی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
مرتضی غلامی - استادیار دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
لیلا کرمپور کوهستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیتوشیمی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

شیرین بیان گیاهی علفی و پایا بوده که در نیمکره شمالی یافت می شود، شیرین بیان از دسته گیاهان دو لپه ای جدا گل برگ است و به تیره بقولات تعلق دارد. اندام مورد استفاده از گیاه شیرین بیان بیشتر از ریشه آن است. ریشه شیرین بیان دارای ترکیبات فیتوشیمیایی متفاوتی نظیر قندهای مختلف، فلاونوئیدها، استرول ها، اسیدهای آمینه، صمغ و نشاسته، اسانس های روغنی و ساپونین، فلاونوئید، آنتوسیانین و تانن می باشد وجود فلاونوئید ها در شیرین بیان باعث خاصیت دفع اسپاسم عضلات را دارد. همچنین مشخص شده ترکیبات مختلف فنلی مستخرج از ریشه شیرین بیان در درمان بیماری ایدز انسانی و مهار فعالیت سلولی اهمیت دارد. وجود تانن ها و ترکیبات آنتوسیانینی نیز در عصاره های بدست آمده از گیاه شیرین بیان به عنوان ترکیبات شایع در بخش های مختلف این گیاه به اثبات رسیده است. ریشه های شیرین بیان از ایستگاه تحقیقاتی عراقی محله گرگان در ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور و در دمای اتاق به مدت دو هفته نگه داری شد، سپس با دستگاه آسیاب خانگی پودر گردید. محتوای آنتوسیانین، توتال فنول و فنول کل بوسیله دستگاه UV اندازه گیری شد. نتایج بررسی های فیتوشیمیایی نشان داد که میزان فلاونوئید و توتال فنول و آنتوسیانین ریشه شیرین بیان در ماه های مختلف متغیر بوده، بدین صورت که میزان آنتوسیانین و فلاونوئید در ماه تیر و ترکیبات فنولی در ماه مرداد کمترین مقدار را داشتند. بیشتریم مقدار آنتوسیانین ها مربوط به ماه شهریور و برای فلاونوئید ها و ترکیبات فنولی بیشترین مقدار برای ماه خرداد بوده است

شیرین بیان، گیاهان دارویی، آنتوسیانین، ترکیبات فنولیک، فلاونوئید، توتال فنول، متابولیت های ثانویه، استان گلستان