امیرعباس نجفی - دکترای مهندسی صنایع، عضو هیات علمی، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه آ
مصطفی سلیمانی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه آ

در این مقاله، ارزیابی اقتصادی پروژه های بدون درآمد یا «پروژه های با هزینه خالص» مورد بررسی قرار می گیرد. به طور کلی پروژه های با هزینه خالص به طرحهایی اطلاق می شود که سرمایه گذار در طول عمر پروژه در آنها سرمایه گذاری نموده، ولی برای وجوه سرمایه گذاری شده هیچ بازگشت سرمایه ای متصور نمی باشد. این پروژه ها که غالبا توسط دولت ها به مرحله اجرا در می آیند، با مقاصدی غیر از مقاصد مالی مانند مقاصد اجتماعی و فرهنگی اجرا می شوند. سوالی که در خصوص این پروژه ها مطرح می شود این است که در صورت وجود چند پروژه که هدف مشابهی را محقق می سازند، با توجه به اینکه نمی توان روی درآمد آنها تصمیم گیری کرد، انتخاب گزینه برتر به چه صورت انجام می شود؟ راهکاری که در ابتدا به ذهن می رسد، مقایسه اینگونه پروژه ها بر اساس روش ارزش خالص فعلی است. اما نشان داده می شود که روش های محاسبه ارزش خالص فعلی نتیجه صحیحی ارائه نمی کند و لذا در این مقاله روشی برای ارزیابی چنین پروژه هایی ارائه می شود. مهمترین هدف این تحقیق ارائه یک قاعده جدید در تصمیم گیری برای سرمایه گذاری های اقتصادی می باشد که در قالب فرایندهای «تصمیم گیری بر مبنای هزینه» قرار می گیرد. تصمیم گیری بر مبنای هزینه چگونگی رتبه بندی پروژه های با هزینه خالص را تعیین می کند. نتیجه حاصل از بررسی یک قاعده تصمیم گیری جدید، به میان آوردن یک فرمول جدید به نام فرمول هزینه خالص فعلی در مقابل فرمول ارزش خالص فعلی می باشد.

اقتصاد مهندسی، هزینه خالص فعلی، ریسک، ارزیابی اقتصادی، ارزش خالص فعلی