مژگان معلمی - استادیار اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
محمدرضا قاسمی - دکترای اقتصاد و مدیر کل آمار، اطلاعات وgis استانداری اصفهان
هدایت کریم زاده - کارشناس ارشد علوم اقتصادی

اندازه دولت و تاثیرات آن بر اقتصاد یکی از مهم ترین مباحث پژوهش های اقتصادی است . اخیرا در اغلب کشورها، به ویژه کشورهای درحال توسعه تلاش های زیادی در جهت تعیین اندازه بهینه دولت و تاثیر آنبر شاخص رشد اقتصادی صورت گرفته است. با توجه به اینکه رشد اقتصادی تنها یکی از ابعاد توسعه می باشد بنابراین صرفا بررسی اندازه دولت با توجه به چنین شاخصی در راستای به دست آ مدن اندازه دخالت و تصدی گری بهینه دولت کافی نیست. از این رو شاخصی همانند، شاخص رفاه اقتصادیIEWBنیاز است که ابعاد اجتماعی بیشتری را در بر گرفته و توانایی بیشتری در بیان وضعیت رفاهی جامعه داشته باشد.در این مقاله ابتدا مطابق رویکرد اوسبرگ و شارپ 1998 شاخص رفاه اقتصادی CIEWB برای دوره مورد بررسی محاسبه می شود و بر اساس مدل غیر خطی آرمی رابطه اندازه دولت و شاخص رفاه اقتصادی بررسی می گردد. سپس به محاسبه اندازه بهینه ای از دولت که شاخص رفاه را حداکثر می کند، پرداخته می شود. در ادامه رابطه بلندمدت اندازه دولت و شاخص رفاه اقتصادی بر اساس الگوی خود توضیح ی باوقفه های توزیعی و نیز پویایی های کوتاه مدت با توجه به الگوی خود توضیحی برداری مورد تحلیل قرار می گیرد.نتایج حاکی از وجود رابطه ی غیر خطی بین اندازه دولت و رفاه اقتصادی برای اقتصاد ایران است. در نتیجه اندازه بهینه دولت در طول دوره ی مورد بررسی بر اساس معیارهای نسبت مخارج جاری و عمرانی به تولید ناخالص داخلی به ترتیب 20/8درصدو5/9درصد می باشد. هم چنین، بین اندازه دولت بر اساس دو معیار مذکور و شاخص رفاه اقتصادیCIEWB رابطه بلندمدت وجود ندارد و نیز، اثر نوسانات اندازه دولت (بر اساس دو معیار مذکور) بر رفاه اقتصادی دایمی نیست

رفاه اقتصادی، اندازه بهینه دولت، شاخص رفاه اقتصادیCIEWB،مخارج عمرانی دولت، مخارج جاری دولت، مدل آرمی