حیدر ذوالنوریان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه
بهروز مهدی نژادیانی - کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی
مطلب بایزیدی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ته

با توجه به عدم تطابق زمانی بارندگیهای پائیزه و بهاره با مراحل رشد گندم دیم در استان همدان، متوسط عملکرد گندم دیم استان نسبت به سایر استانها پایین تر می باشد. بنابراین این تحیقق به منظور بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی انجام شد. در این تحقیق تاثیر آبیاری تکمیلی در دو زمان متفاوت، با سه سیستم آبیاری بارانی بصورت تیمار ترکیبی (شش تیمار) در مقایسه با تیمار شاهد ( بدون آبیاری ) روی سه رقم گندم دیم در یک سال زراعی در مزارع دیم ایستگاه تحقیقات کشاورزی تجرک با طرح آماری اسپلیت پلات در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه، کاه و کلش، وزن هزار دانه، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه در خوشه و ضریب برداشت تاثیر معنی دار دارد. نوع رقم مورد استفاده بجز وزن هزار دانه و تعداد خوشه بر هیچکدام از صفات زراعی دیگر تاثیر معنی دار ندارد. نتایج اثرات متقابل آبیاری تکمیلی با واریته نشان داد که بیشترین عملکرد در تیمار دو نوبت آبیاری با سیستم ویل مو با رقم سبلان 1845 کیلو گرم در هکتار می با شد که با تیمارهای دیگر در سطح 5 درصد تفاوت معنی دار دارد اما در نتایج مقایسه اقتصادی مشاهده می شود که بیشترین سود در تیمار یک نوبت آبیاری تکمیلی با سیستم تک گان با رقم سرداری است که جهت استفاده در شرایط مشابه توصیه می گردد.

آبیاری تکمیلی، گندم دیم، آبیاری تحت فشار، تیمار، ارقام