صدف خیرالدین - دانشجوی کارشناسی شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده هنر و معماری، گروه شهرسازی، واحد مشهد.
فاطمه محمدنیاقرایی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده هنر و معماری، گروه شهرسازی، واحد مشهد.

انسان همواره رابطه ای نزدیک و مستقیم و بدون واسطه با محیط پیرامون خود داشته و در این رابطه متعادل و پویا ، هم استفاده کننده از محیط، هم خلق کننده محیط و هم متاسفانه تخریب کننده محیط بوده است. توجه گسترده به اثرات نامطلوب ناشی از استفاده نامناسب و خارج از قاعده انسان از محیط اطراف خود، زمینه رشد و ترویج ایده ها و راهکار های مبتنی بر لزوم ارتقا کیفیت انسان ساخت محیط پیرامون را مطرح کرده است. در این بین و به منظور ارتقا کیفیت محیط در عرصه ها و فضاهای عمومی شهری، ارتقا کیفیت بصری- زیباشناختی این گونه فضاها از اهمیت بالایی برخوردار است. محور دید، یک عرصه یا پهنه سه بعدی است که از یک نقطه دید شروع و به سوی موضوعی شاخص یا کیفیتی بصری امتداد می یابد. این مقاله بر آن است تا نحوه ساماندهی محورهای بصری به سمت عناصر شاخص شهری و تاثیر آن بر کیفیت محیطی فضای شهری را بررسی نماید. روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش تحلیلی- مقایسه ای می باشد و در گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. معیار های تحقیق با توجه به بررسی های نظری تحقیق معرفی گشته و با استفاده از روش تحلیل محتوا مقایسه تطبیقی گشته است. در نهایت اصول، راهبرد ها و سیاست های قابل به کارگیری در شرایط محیطی اجتماعی کالبدی شهر ها ارایه خواهد گشت . نتایج حاصل از آن است که ساماندهی پهنه محور های دید به سوی نشانه های شاخص شهری، از یک سو تاثیر قابل توجه ای بر ارتقا کیفیت زیباشناختی- فرمی محیط فضاهای شهری داشته باشد و از سوی دیگر در فرایند تعامل میان انسان و شهر، به مثابه (فصل مشترک) این دو، زمینه ادراک،شناخت و ارزیابی محیطی شهروندان را فراهم می نماید.

محور دید، عناصر شاخص شهری، ارتقاء کیفیت محیطی، فضاهای شهری