فاطمه علیدادی

نیوکلاسیک یک شیوه و رویدادی هنری در معماری است که پدید آمدن آن به سده های هجدهم و نوزدهم میلادی با پیشرفت تحقیقات باستان شناسی و آشنایی با معماری کلاسیک یونان و روم، مربوط می شود. در ایران با سیاست های حکومت پهلوی اول نسبت به ساخت و سازهای سریع و نوسازی شهری و فعالیت های باستان شناسی، گرایش به معماری کهن ایران و خصوصیات معماری نیوکلاسیک اروپا به وجود آمد. در این جستار ریشه ها و پشتوانه های معماری نیوکلاسیک مورد بحث قرار می گیرد و سعی بر آن است که تدثیر این شیوه بر معماری دوره ی پهلوی اول در ایران مورد بازیابی قرار گیرد. این نوشتار در جستجوی فراهم سازی بستری جهت روشن نمودن ویژگی های سبک نیوکلاسیک و چگونگی الگوبرداری و اجرای آن در دوره پهلوی اول است. تمایل به شیوه نیوکلاسیک در دوره پهلوی اول با حضور شرکت های اروپایی و فعالیت های باستان شناسی شروع شد و اثر خود را به صورت بازگشت به معماری گذشته و باستان گرایی در طراحی نما و تزیینات برخی بناها نمایان کرد. این مقاله در تعیین چارچوب نظری تحقیق، به روش کتابخانه ای و استفاده از منابع مختلف، به تطبیق ویژگی های مورد بحث، با معماری دوره ی پهلوی اول می پردازد. مطالعه و بررسی در این زمینه می تواند راهگشای طراحی معماران با اصول نظم، تناسب، منطق، ریاضیات و هندسه باشد. با بررسی های انجام شده آشکار شد که نیوکلاسیک گرایی از جهت کاربرد عناصر با سنت گرایی وجه اشتراک دارد؛ در دوره پهلوی اول مهمترین دست آورد فنی، به کارگیری سیمان، بتن، فولاد و شیشه در اجرای ساختمان است و باستان گرایی با استفاده از ستون های کلاسیک، پلکان های پرشکوه و قرنیزهای تزیینی نمود می یابد.

معماری نیو کلاسیک، معماری در دوره پهلوی اول، باستان گرایی، عظمت گرایی در معماری