جواد خضری - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک بیوسیستم ،دانشگاه محقق اردبیلی
ترحم مصری گندشمین - عضو هیات علمی گروه مهندسی بیوسیستم. دانشگاه محقق اردبیلی
بهمن نجفی - عضو هیات علمی گروه مهندسی بیوسیستم. دانشگاه محقق اردبیلی
بنیامین خوشنویسان - دانشجوی دکتری مکانیک بیوسیستم . پردیس کشاورزی دانشگاه تهران

وجود تقاضای بالای انرژی در صنعت حمل و نقل و آلودگی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی، نگرانی ها در مورداین سوخت ها را افزایش داده است. سوخت های زیستی به عنوان سوخت جایگزین برای این صنعت، در چند دههاخیر جلوهای پررنگ تر پیدا کرده است. بیودیزل به عنوان سوخت زیستی سازگار با محیط زیست از منابع زیستی(غیرفسیلی) با طول چرخه عمر کوتاه بدست می آید و قابلیت تجدید شدن در زمان یکسال را دارد، همچنیناستفاده از آن منجر به، کاهش اثرات گلخانه ای، کاهش میزان باران های اسیدی و کاهش مواد سرطان زا، نسبت بهسوخت های فسیلی معمول می شود. این مقاله ضمن بررسی پتانسیل تولید بیودیزل از منابع کشاورزی در ایران،به بحث پیرامون ارزش اقتصادی و کاهش منبع غذایی در صورت تولید انبوه این سوخت از منابع خاک کشاورزیپرداخته است. بر این اساس، بیشترین پتانسیل استحصال روغن در هکتار، با توجه به بالاترین درصد روغن ومیزان تولید دانه های روغنی در ایران، به ترتیب متعلق به کشت کلزا و سپس آفتابگردان است و از این لحاظبدون درنظر گرفتن منابع دیگر، برای تامین سوخت ترکیبی B20 ، نیاز به کشت 8 / 6424352 هکتار کلزا و3 / 8954766 هکتار آفتابگردان است.قیمت مواد خاک بیودیزل و قیمت تماک شده بیودیزل بدون احتساب هزینه های جاری و متغیر برای 1 لیتربیودیزل کلزا و آفتابگردان به ترتیب برابر 9 / 42461 و 59 / 43680 هزار ریال است و میزان 51 / 262 میلیون سرانهغذایی به ازای تولید هر نوع بیودیزل کاهش می یابد. بیشترین و کمترین کاهش در ارزش غذایی به ترتیب در دانهسویا به ارزش 91 / 9 پتاکالری و دانه کنجد به ارزش 57 / 2 پتاکالری اتفاق می افتد. لازم به ذکر است، در اینتحقیق عملکرد تولید بیودیزل براساس برآورد مطالعات قبلی انجام شده است.

منابع کشاورزی، بیودیزل، کاهش منابع غذایی