علی اصغر مفرد بوشهری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده ی معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
یوسف شریفی - کارشناس معماری، دانشکده ی معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین،

شهر قزوین همواره با مسیله ی کم آبی به عنوان یک مشکل جدی روبه رو بوده و در ادوار گذشته برای رفع این مشکل، بیش از صد آب انبار عمومی در این شهر ساخته شده است. این آب انبارها امکان ذخیره ی آب در فصول سرد و استفاده از آن در فصول گرم را فراهم می نمود. در این مقاله ابتدا به معرفی انواع گونه های آب انبارهای ایران، بر اساس شاخص های کاربرد و موقعیت قرارگیری پرداخته شده است. سپس باتوجه به گستردگی موضوع، یکی از آن ها یعنی آب انبارهای عمومی و شهری مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، 8 نمونه از آب انبارهای عمومی شهر قزوین که گنجایش مخزن آن ها بین 450 تا 4900 مترمکعب می باشد، به عنوان نمونه های موردی درنظر گرفته شدند. سپس مشخصات کلی هر یک از این آب انبارها مطرح شده و مواردی ازجمله هندسه ی پلان مخزن و نحوه ی استقرار راچینه نسبت به مخزن مورد تحلیل قرار گرفتند. در این پژوهش، جمع آوری اطلاعات ازطریق بازدید های میدانی و همچنین مطالعه ی اسناد کتابخانه ای صورت گرفته و روش تحقیق به شیوه ی توصیفی، تطبیقی و تحلیلی است. درنهایت پس از مقایسه ی این آب انبارها مشخص شد که در همه ی آن ها راچینه در کنار مخزن و در طول یکی از اضلاع آن امتداد پیدا می کرد. همچنین هندسه ی مخزن در این آب انبارها به شکل مستطیل و مربع بوده است که یکی از مزایای آن نسبت به مخازن دایره ای شکل، سهولت در اجرا می باشد

پوشش مخزن، ساختار، آب انبار های عمومی قزوین، هندسه ی مخزن و راچینه