حمید بختیاری - کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه زنجان
حسین جعفری - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
محمدرضا عظیمی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

خزانه ژنی جو منبع وسیعی از تنوع برای ژنتیک دانان و اصلاح کنندگان و موضوع بسیاری از مطالعات تکاملی، سازگاری و ژنتیک جمعیت بوده است و باتوجه به اهمیت آن بعنوان یک مدل جهت مطالعات ژنتیکی بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه مقاومت به کادمیوم در گیاه جو با استفاده از آنالیز مقایسه ای ژنوم برنج (کروموزوم شماره2) با ژنوم جو (کروموزوم شماره6) مورد ارزیابی قرار گرفت. در مطالعه فوق از یک QTL بزرگ اثر برای تحمل به کادمیوم در جو که در کروموزوم شماره 6 در فاصله 62-72 سانتی مورگان مکان یابی گردیده بود استفاده شد . ابتدای این محدوده اسکن و بر اساس نقشه جامع تلفیقی، تمام نشانگرهای موجود در این منطقه مشخص گردید. در مجموع بین دو نشانگر ابتدایی (Bmac0047a) و انتهایی (Bmac0218c) این QTL (با موقعیت قرارگیری 62سانتی مورگان و 72سانتی مورگان) تعداد 115 نشانگر ملکولی در روی نقشه جامع تلفیقی وجود داشت که از آنها برای مطالعه سین تنی بین جو و برنج استفاده گردید. نتایج نشان داد ژن عامل مقاومت به کادمیوم یک نوع ABC transporter است که در غشاء سیتوپلاسمی سلولهای گیاهی قرار گرفته و با خارج کردن کادمیوم از درون سلولهای گیاهی به فضای بین سلولی باعث کاهش اثرات سمی فلز برروی فعالیت های متابولیکی درون سلول می گردد.

تحمل به کادمیوم ، جو ، سین تنی ، QTL