محمدریوف حیدری فر - استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور.
اسماعیل شمسی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور

مکان، مرکزعمل آگاهانه و ارادی انسان وکانون علم جغرافیا است. انسان با توجه به مجموعه باورها، اندیشه ها و کنش هایش، منشا معنادهی و هویت سازی برای مکان به شمار می رود. محلات شهری مکان ها یی هستند که در صورت پیاده شدن فاکتورهای تضمین کنند ه ی هویت می توانند به گونه ای عمل کنند که افراد نسبت به محله ی مسکونی خود همان احساس خانه مسکونی خود را داشته و باورود به محله، خود را در یک محیط آشنا مثل خانه ببیند، و موجبات رضایتمندی مکانی ومسکونی شهروندان و آرامشآنان را فراهم کنند. با توجه به رشد جمعیت شهری و مهاجرت گسترده از روستاها به شهرها امکان تهیه مسکن برای همه شهرنشینان فراهم نیست. نتیجه یاین امر شکل گیری پدیده اجاره نشینی و تبدیل شدن آن به یک مشکل در شهرها ی ایران است. در این پژوهش به بررسی و ارزیابی نقش اجاره نشینی در شکل گیری هویت و دلبستگی مکانی وتاثیر آن بر آرامش شهروندان در محله های شهری پرداخته می شود. هدف آنشناسایی معیار و عوامل موثر در شکل گیری دلبستگی و هویت مکانی در مقیاس محله و تحلیل رابطه ی اجاره نشنی با هویت مکانی می باشد. این پژوهش به روش کتابخانه ای انجام شده است. ابتدا معیارها و عوامل شناسایی شدند. سپس با تجزیه و تحلیل این عوامل برمبنای توضیحات نظریه پردازان این معیارها و داده های آماری مرکز آمار ایران این نتیجه حاصل شدکه اجاره نشینی مانع جدی درشکل گیری هویت مکانی در محلات شهری است و از جهات مختلف آرامش فردی و اجتماعی شهروندان را به مخاطره انداخته است و توجه جدی مسیولان شهری را می طلبد.

محله، هویت مکانی، دلبستگی، اجاره نشینی، آرامش شهروندی