صمد امامقلی زاده - دانشیار گروه آب و خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود
راضیه کریمی دمنه - دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه صنعتی شاهرود
حامد مهدی پناه - مدیرعامل شرکت مهندسی آبدیس سازه شرق

برآورد صحیح دبی رودخانه از جمله موارد مهم در مدیریت منابع آب، هیدرولوژی، مهندسی رودخانه، حفاظت خاک و هیدرولیک میباشد. در این پژوهش، عملکرد روش برنامه ریزی بیان ژن، به عنوان روشی هوشمند و نوین، جهت برآورد بارش رواناب حوضه آبریز کسیلیان، مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، اطلاعات هواشناسی حوضه شامل متوسط بارش، دما، تبخیر، ساعات آفتابی و رطوبت، بهصورت ماهانه، متعلق به سال-های 1376 تا 1388 از ایستگاه هواشناسی سنگ ده جمع آوری و به عنوان ورودی مدل استفاده گردید. همچنین، اطلاعات متناظر دبی جریان نیز، مربوط به ایستگاه هیدرومتری کیاکلا، به عنوان خروجی مدل، استفاده شد. مدل برنامه ریزی بیان ژن، با 3 ژن و 30 کروموزوم اجرا شد. %80 داده ها برای آموزش و %20 برای آزمون مدل در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد مدل مذکور با ضریب همبستگی 0/635، جذر میانگین مربعات خطای 0/234 مترمکعب بر ثانیه و متوسط خطای مطلق 0/198 مترمکعب بر ثانیه، در بخش آزمون، از توانایی قابل قبولی در برآورد بارش رواناب حوضه آبریز کسیلیان، با استفاده از پارامترهای هواشناسی و هیدرولوژیکی برخوردار است.

بارش رواناب، برنامه ریزی بیان ژن، رودخانه تالار، آبدهی رودخانه، حوضه کسیلیان