فاطمه اکبرنژاد - کارشناسی ارشد گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا آستارایی - دانشیار گروه علوم خاک ، زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
امیر فتوت - دانشیار گروه علوم خاک ، زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - استاد گروه ، زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر کمپوست پسماند شهری و لجن فاضلاب بر غلظت فلزات سنگین در خاک و گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی با دو نوع کود آلی کمپوست پسماند شهری و لجن فاضلاب هر کدام در سه سطح ( صفر، 15 و30 تن در هکتار) بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد که اثر کمپوست پسماند شهری و لجن فاضلاب و اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر وزن خشک گیاه در گلدان داشت. با افزایش مقادیر لجن فاضلاب، وزن خشک گیاه در گلدان افزایش یافت، اما کاربرد کمپوست پسماند شهری به مقدار 15 تن در هکتار، وزن خشک گیاه در گلدان را افزایش داد و کاربرد مقادیر بالای کمپوست (30 تن در هکتار) موجب کاهش وزن خشک گیاه در گلدان شد. تاثیر لجن فاضلاب و کمپوست بر غلظت عناصر سنگین (نیکل و سرب) در گیاه به جزء کادمیم معنی دار شد. کاربرد کمپوست پسماند شهری و لجن فاضلاب سبب افزایش سرب و نیکل قابل دسترس در خاک شد، اما بر فراهمی کادمیم خاک تاثیر معنی داری نداشت. نتایج نشان داد غلظت نیکل بیش از حد مجازاین عنصردر گیاه شد. بنابراین در استفاده از پسماندهای آلی برای گیاه دارویی سیاهدانه باید دقت لازم را به عمل آورد.

پسماندهای آلی، عناصر سنگین، وزن خشک گیاه