پژمان طیبی - کارشناس ارشد معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد رضا پورزرگر - استادیار گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

پایانه آزادی از مهم ترین پایانه های حمل و نقل درون شهری تهران است که در مجاورت با میدان آزادی و برج آزادی واقع شده است و با آن رابط مستقیم دارد. میدانی که یکی از نمادهای اصلی ایران و تهران بوده و به ثبت میراث فرهنگی رسیده است؛ بنابراین، معماری بناهای اطراف آن می بایست با طراحی میدان که بر گرفته از ریشه های تاریخی ایران است هماهنگ باشند. طرح فعلی پایانه آزادی با زمینه خود هم راستا نبوده و فاقد ساختار هندسی و ویژگی های زیبایی شناسی است؛ بنابراین، بازطراحی این پایانه براساس مولفه هایی هم راستا با زمینه خود ضرورت پیدا می کند. در پژوهش پیش رو با روش تحقیق کیفی و به صورت توصیفی- تحلیلی ابتدا به بررسی ریشه ها، تعاریف و شاخصه های زمین گرایی در معماری و شهرسازی پرداخته و سپس به بررسی میدان و وضعیت موجود پایانه آزادی می پردازیم. در پایان بررسی ها و آسیب شناسی های مشکلات فعلی این پایانه، پیشنهاد ها و راهکارهایی برای بازطراحی آن و غلبه بر آسیب های یافته شده ارایه می کنیم. نتایج حاصله نشان می دهد که روند باز طراحی پایانه نیازمند سه مرحله اصلی است : بازآرایی و اصلاح زون های حمل و نقل؛ طراحی هندسی و ایجاد هماهنگی با هندسه زمینه؛ طراحی هندسی فرم ساختمان ها براساس معماری ایرانی و هماهنگی با میدان و برج آزادی.

پایانه آزادی، زمینه گرایی، پایانه مسافر بری، درونشهری، طراحی معماری، کانتکسچوالیسم