موسی چوپانی - کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه علامه طباطبایی،
ابراهیم نعیمی - استادیار گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی

هدف: کیفیت پژوهش علمی از یکسو به هدف پژوهش، مفروضه های آن، انتخاب روش مناسب و رعایت اصول تحقیق علمی و از سوی دیگر، پژوهش علمی در صورتی از کیفیت برخوردار است که پژوهشگر در فرآیند تدوین و اجرای طرح تحقیق مسیولیتهای خود را نسبت به اخلاق تحقیق درک کرده و اصول آن را رعایت کرده باشد. این پژوهش با هدفبررسی کیفی نگاه پژوهشی دانشجویان و تعهد علمی_اخلاقی آنها انجام گرفته است. روش: شیوه نمونه گیری در این پژوهش به روش نمونه گیری هدفمند صورت گرفت. به این ترتیب که تعداد 80 نفر از دانشجویان دورهی کارشناسی ارشد، که در دانشگاههای مختلف شهر تهراندر سال 1394 در رشتههای علمی مختلف، مشغول به تحصیل بودند، انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. یافتهها: تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه منجر به شناسایی 40 کد اولیه برای هر نفر )در مجموع 3033 کد اولیه برای 80 نفر(،37 زیرمضمون و 8 مضمون اصلی در زمینه اصول اخلاقی پژوهشی و فراوانی آگاهی از هر یک از آنها و 24 زیرمضمون و 5 مضمون اصلی در زمینه سوءرفتارهای پژوهشی و فراوانی به کارگیری هر یک از آنها در پژوهشهای قبلی شد. همچنین میزان تمایل و علل عدم تمایل بهانجام پژوهش های توام با سوءرفتارهای پژوهشی نیز شناسایی و مشخص شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گیری کرد که میزان آشنایی دانشجویان با اصول اخلاقی _ علمی پژوهش و سوءرفتارهای پژوهشی در سطح بالایی قرار دارد ولی پایبندیآنها به رعایت این اصول در سطح خیلی پایینی قرار دارد لذا با توجه به نتایج حاصل از پژوهش میتوان گفت که داشتن برخی الگوهای خاص تعهد علمی و اخلاقی و همچنین ترس از عوامل بیرونی می تواند عامل پیشگیرانه ای در گرایش دانشجویان به رفتارهای عدم رعایت اصول اخلاق پژوهشی شود و چنین به نظر می رسد که دوره ها و کارگاه های آموزشی در جهت آموزش اصول و رعایت اخلاق پژوهشی دانشجویان لازم و ضروری می نماید.

نگاه پژوهشی، تعهد علمی، تعهد اخلاقی، دانشجویان