سپیده میر مجیدی - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس
محمدجعفر حبیب زاده - استاد رشته حقوق کیفری و جرم شناسی تربیت مدرس (نویسنده مسیول)
محمد فرجیها - دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس
جلیل امیدی - دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تهران

بر اساس نظریه برساخت گرایی اجتماعی، جرم یک پدیده اجتماعی است که خارج از ذهن بشر وجود عینی مستقلی ندارد و آنچه جرم به شمار می رود، بسته به اینکه چه کسی آن را تعریف می کند، گوناگون است؛ بنابراین، در روابط میان افراد، با برساخت (یک واقعیت اجتماعی از جرم) مواجهیم. مقاله حاضر با اتخاذ موقعیت میانه از رویکرد برساخت گرایی اجتماعی به جرم و استفاده از نظریه (واقعیت اجتماعی جرم) که معتقد است فرمول بندی و اعمال قوانین کیفری، توسعه الگوهای رفتاری متناسب با تعریف رفتارهای مجرمانه و برساخت تصورات و ادراکات کیفری در جامعه، محصول کنش سهامدارانی است که برآنند با اثرگذاری بر فرایند جرم انگاری، چیرگی و منافع خود را تضمین کنند، واقعیت فرایند جرم انگاری را در ایران به بحث و بررسی می گذارد. مطالعه مشروح مذاکرات کمیسیون ها و جلسات عمومی مجلس شورای اسلامی، گفتمان رسمی کنشگران سیاست جنایی و تحلیل نظرات و آراء فقها با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی نشان میدهد دستکم در برخی حوزه های جرم انگاری در نظام عدالت کیفری ایران، نظریه برساختگرایی بر فرایند جرم انگاری و ذهنیت کنشگران آن حاکم بوده است.

برساخت گرایی، واقعیت اجتماعی جرم، تعریف رفتارهای مجرمانه،کنشگران فرایند جرم انگاری