سیدمحمدرضا احتشامی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
ایمان جان زمین - کارشناس ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد رودهن
مهدی رمضانی - دانشجوی دکترای زراعت دانشگاه گیلان
کاظم خاوازی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب کرج

به منظور بررسی تاثیر باکتری Bacillus cogulans بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم ذرت علوفه ای، آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی استان تهران، در سال زراعی 1388-89، اجرا شد.تیمارهای مورد بررسی در این تحقیق شامل نوع منبع تامین کننده فسفر و رقم بودند. عامل نوع منبع تامینکننده فسفر در 6 سطح شامل دارای سوپر فسفات تریپل و بدون تلقیح بذر، بدون کود و بدون تلقیح بذر، تلقیح بذر100+ درصد کود شیمیایی فسفر، تلقیح بذر75+درصد کود شیمیایی فسفر، تلقیح بذر50+ درصد کود شیمیایی فسفر، تلقیح بذر و بدون کود شیمیایی فسفره و عامل رقم در دو سطح (سینگل کراس 704 و (647 اعمال شدند. تیمار 75 درصد کود و تلقیح بذر در اکثر صفات مورد بررسی دارای بالاترین میزان بود. از نظر کیفیت علوفه نیز تیمار 75 درصد کود و تلقیح بذر بیشترین قابلیت هضم علوفه خشک، پروتیین خام و کربوهیدرات محلول در آب را به خود اختصاص داد. بیشترین فیبر خام و خاکستر نیز در تیمار بدون کود و بدون تلقیح بذر مشاهده شد. همچنین، بالاترین درصد بازده نسبی زراعی و بازده زراعی کود در تیمار 75 درصد کود شیمیایی و تلقیح بذر و کمترین آن در تیمار بدون کود و بدون تلقیح بود. یافتههای این تحقیق نشان داد که ریزسازوارهها فعالیت چشمگیری دارند و نسبت به تیمار شاهد و کود شیمیایی تلاش بیشتری برای جذب رطوبت و عناصر غذایی از خود نشان دادهاند تا از این طریق بتوانند سبب افزایش عملکرد گیاه شوند. این ریزسازوارهها در تلفیق با کود شیمیایی میتوانند به افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه منجر شوند

بازده زراعی کود، بازده زراعی نسبی، باکتری حل کننده فسفات، فسفر، کیفیت