مهدی ابراهیمی - استادیار رشته جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه پیام نور،تهران ، ایران
افسانه مرداسنگی دولابی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا برنامه ریزی شهری گرایش نوسازی بهسازی شهری، دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان

شهر قشم در چند سال اخیر به جهت ایجاد و توسعه ی منطقه ی آزاد تجاری و همچنین صادرات و واردات کالا از بندرها به صورت روزافزونی رشد و توسعه پیدا نموده و این موضوع سبب شده است تا مهاجران زیادی به این شهر روی آوردند و باعث رونق ساخت و ساز مسکونی و تجاری از یکسو و کمبود برخی خدمات غیر انتفاعی از سوی دیگر شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی کمی و کیفی وضعیت کاربری اراضی شهر قشم است. نوع پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی – تحلیلی است. برای ارزیابی کمی وضعیت کاربری اراضی شهر قشم ابتدا سرانه های کاربری های شهری در وضع موجود شهر با سرانه های استاندارد مورد مقایسه قرار گرفت. برای ارزیابی کیفی کاربری اراضی شهر نیز از طریق چهار ماتریس سازگاری، وابستگی، مطلوبیت، و ظرفیت اقدام شد. در این بررسی برای اینکه نتایج حاصل از این ارزیابی ملموس شود نشانک های موجود در این ماتریس ها در قالب طیف لیکرت به عدد تبدیل شد تا امکان انجام برخی محاسبات آماری نظیر میانگین، جمع و درصد گیری هم فراهم شود. بدین ترتیب اعداد حاصله قابل مقایسه گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که سرانه اغلب کاربری های شهر قشم به لحاظ کمی در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد. اما سرانه کاربری های آموزشی، اداری، صنعتی، بهداشتی-درمانی با کمبود مواجه هستند. نتایج بررسی های کیفی هم نشان می دهد که وضعیت کیفی کاربری های شهر قشم بر اساس ماتریس های مطلوبیت ، ظرفیت، و سازگاری از میانگین اسمی عدد3 بالاتر و میانگین مربوط به ماتریس وابستگی از میانگین اسمی عدد3 کمتر بوده است.

کاربری اراضی، ارزیابی کمی، ارزیابی کیفی، استاندارهای شهری، شهر قشم