سیدمحمدمهدی میرمعزی - عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ و هیات مدیره مهندسان مشاور آوند برز

امروزه پلها بعنوان مهمترین ابنیه فنی راهها، سرمایه عظیمی را به خود اختصاص داده اند. پلها همواره تحت تاثیر محیط اطراف خود قرار دارند. به زبانی، عواملی مانند سن، ترافیک، آلودگی، استفاده نادرست و کوتاهی در نگهداری پلها می تواند اثرات مخربی برآنها داشته باشد. این عوامل به همراه موارد دیگر باعث می شود که پلها در معرض ریسک دائمی محدود شدن توان باربری وکاهش سلامت قرار گیرند[1]. از طرفی مهندسان طراح پل، مقاومت مصالح بکار رفته در ساخت آنها را در عمر مفید پل ثابت فرض می‌کنند، حال آنکه تجارب وسیع موجود وبررسی های صورت گرفته نشان می دهد این ایده‌آل نگری با واقعیت سازگار نیست. در مجموع، ارزیابی دوره ای وسنجش مقاومت پلها در طول مدت بهره‌برداری به دلایل زیر امری اجتناب ناپذیر است: بهره برداری بهینه از پل، افزایش بارهای عبوری مجاز (یا تغییر آئین نامه های طراحی)، زوال و یا تخریب تدریجی مصالح، بروز و آشکار شدن ضعفهای حین ساخت، احتمال عبور بارهای استثنائی و تعیین ظرفیت اضافی احتمالی موجود در پل. بهره برداری بهینه بر اساس وضعیت سیستم موجود پل تعریف می شود، به این معنی که ابتدا "مقاومت و توان باربری پل" ارزیابی شده وسپس این مقدار با "تقاضای بار وسیله نقلیه طرح" مقایسه می شود. نسبت این دو مقدار، همان ضریب درجه‌بندی(RF) بوده که راهکار برخورد با مساله یعنی روش بهره برداری را روشن خواهد ساخت. در این مقاله، مفهوم این نسبت و روشهای محاسبه آن بحث و بررسی می شود. در پایان نیز عملیات مورد نیاز برای استفاده بهینه از پلها ارائه خواهد شد.

پل ، بارهای استثنایی ، ضریب درجه‌بندی ، بارگذاری ، مقاومت و تقاضا