عبدالله وروانی فراهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح گیاهان باغی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.
شیوا عزیزی نیا - استادیار گروه باغبانی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
محمود لطفی - دانشیار گروه باغبانی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
حسین کریمی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح گیاهان باغی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.

برای تعیین وراثت پذیری و بررسی نحوه عمل ژن و درجه غالبیت ژنها در برخی از صفات مهم زراعی و کیفی خیار از هفت ژنوتیپ والدی و 21 هیبرید حاصل از تلاقی والدین به روش هیمن و جینکز استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان دهنده معنی دار بودن صفات طول میوه، قطر میوه ،طول به قطر، سفتی بافت میوه، سفتی گوشت میوه، قطر حفره بذری، طول دم میوه و درصد خاکستر بود. نتایج حاصل از آزمون اعتبار هیمن و جینکز نشان داد که تنها صفات سفتی گوشت میوه، طول دم میوه و درصد خاکستر شیب خط رگرسیون تفاوت معنی داری با 1 نداشت که حاکی از این موضوع است که فرضیات هیمن و جینکز صادق است. نتایج بررسی نشان داد اثر فوق غالبیت نقش اصلی در کنترل صفات سفتی گوشت میوه، طول دم میوه و درصد خاکستر دارد. میزان درجه غالبیت برای صفات سفتی گوشت میوه، طول دم میوه و درصد خاکستر به ترتیب برابر 1/171 و1/692 و2/708 می باشد والد 34 برای این سه صفت دارای بیشترین ژن های غالب میباشد وراثت پذیری خصوصی سفتی گوشت میوه، طول دم میوه و درصد خاکستر به ترتیب 0/387و0/385و0/071 میباشد

هیمن وجینکز، تلاقی دای الل، قابلیت ترکیب پذیری و هتروزیس